Navigator er eng­in smá­smíði Hann er 121 m á lengd og hef­ur frá 2017 verið á veiðum úti fyr­ir strönd­um Má­rit­an­íu. — Ljós­mynd/?Al­bert Har­alds­son

Span Ice selur risatogarann Navigator til rússnesks útgerðarfélags • Stærsta fiskveiðiskip sem verið hefur í eigu Íslendings • Eigandinn keypti skipið af Rökke árið 2016 en bauð fyrst í það árið 2008

Stefán E. Stef­áns­son

ses@mbl.is

Fyr­ir­tækið Span Ice hef­ur selt rúss­neska út­gerðarfyr­ir­tæk­inu JSC Akros risa­tog­ar­ann Navigator. Har­ald­ur Reyn­ir Jóns­son er eig­andi Span Ice en syst­ur­fyr­ir­tæki þess, Úthafs­skip, hef­ur ann­ast út­gerð Navigator við strend­ur Má­rit­an­íu frá ár­inu 2017. Skipið keypti Span Ice árið 2016 og réðst í kjöl­farið í tals­verðar end­ur­bæt­ur á því.

Morg­un­blaðið náði tali af Har­aldi í gær, skömmu eft­ir að af­hend­ing skips­ins fór fram á Las Palmas á Kana­ríeyj­um, þaðan sem skipið hef­ur verið gert út.

„Þetta eru mik­il tíðindi fyr­ir okk­ur en með þessu fer síðasti tog­ar­inn úr eigu okk­ar. Í fyrra seld­um við skip­in Vikt­oríu og Gl­oríu til Óman,“ seg­ir Har­ald­ur. Hann seg­ir að tals­verður aðdrag­andi hafi verið að söl­unni. Þannig hafi kaup­end­urn­ir nálg­ast hann á síðasta ári og fyr­ir um mánuði hafi kaup­samn­ing­ur verið und­ir­ritaður.

Það er þó ekki lang­ur tími, sam­an­borið við það hversu lang­ur tími leið frá því að Har­ald­ur fékk þá hug­dettu að kaupa Navigator og þar til skipið komst í hans eigu.

„Ég bauð í skipið fyrst árið 2008 en það var ekki fyrr en átta árum síðar sem við Røkke náðum sam­an og hann seldi.“

Verk­efna­laust frá 2007

Vís­ar Har­ald­ur þar til norska út­gerðarkóngs­ins Kj­ell Inge Rökke sem lét smíða skipið árið 1996. Hafði skipið legið bundið við bryggju í skipa­smíðastöð í Króa­tíu og verk­efna­laust, allt frá ár­inu 2007.

Hann seg­ir að JSC Akros sé fyr­ir­tæki sem staðsett sé á Kams­j­at­ka-skaga í aust­ur­hluta Rúss­lands og að senni­lega fari skipið til veiða á Kyrra­hafi í kjöl­far breyt­inga.

Stórt á alla mæli­kv­arða

„Við gerðum tals­verðar breyt­ing­ar á skip­inu á sín­um tíma. Bjugg­um það til upp­sjáv­ar­veiða, sett­um upp vinnslu­lín­ur og frysti­búnað fyr­ir upp­sjáv­ar­skip og end­ur­nýjuðum raf­einda­búnað í brúnni. Mér skilst á kaup­end­un­um að þeir muni auka við vinnslu­getu skips­ins enn frek­ar og bæta fiski­mjöls­verk­smiðju við skipið.“

Það er eng­in smá­smíði. Stærsta fiski­skip sem nokkru sinni hef­ur verið í eigu ís­lensks aðila. Vinnslu­geta þess er 220 tonn af fryst­um afurðum á sól­ar­hring. Lengd þess er 121 metri en til sam­an­b­urðar er lengsta skip Brims, Vík­ing­ur AK 100, 81 metri á lengd. Þá er Beit­ir NK 122, sem er í eigu Síld­ar­vinnsl­unn­ar, 89 m á lengd. Navigator er 18,5 metr­ar á breidd og 8.913 brúttó­rúm­lest­ir.

70-80 í áhöfn á hverj­um tíma

„Í áhöfn hafa verið á bil­inu 70-80 manns á hverj­um tíma og við höf­um gert það út með tveim­ur áhöfn­um,“ seg­ir Har­ald­ur. Skip­stjór­ar á skip­inu hafa verið þeir Páll Kristjáns­son og Al­bert Har­alds­son en sá síðar­nefndi hélt í gær upp á af­mæli sitt, sama dag og skipið færðist í eigu JSC Akros.

Kaup­verðið er trúnaðar­mál að sögn Har­ald­ar en hann viður­kenn­ir þó að hann sé mjög sátt­ur við viðskipt­in. Ekki hafi í raun staðið til að selja skipið held­ur hafi ætl­un­in verið að gera það áfram út. Hann seg­ir óljóst hvað taki við. Spurður út í hvort langri út­gerðar­sögu sé nú lokið, vill Har­ald­ur ekki kveða upp úr um það.

„Það eru mörg tæki­færi og ýms­ir mögu­leik­ar sem vert er að skoða en það er ekk­ert ákveðið enn þá,“ seg­ir hann.

Navigator

» Skipið var smíðað fyr­ir Kj­ell Inge Rökke árið 1996.
» Komst í eigu Span Ice árið 2016 og ráðist var í mikl­ar end­ur­bæt­ur á því.
» Skipið er 121 metri á lengd,
breidd þess er 18,6 metr­ar.
» Það er 8.913 brúttó­rúm­lest­ir á stærð.
» Vinnslu­get­an er 220 tonn af fryst­um afurðum.
Í áhöfn eru 70-80 manns á hverj­um tíma.
» Skip­stjór­ar hafa verið Íslend­ing­arn­ir Páll Kristjáns­son og Al­bert Har­alds­son.

Har­ald­ur Reyn­ir Jóns­son

Frystihús samherja á Dalvik og Björgúlfur og Björg EA við bryggju mynd þorgeir Baldursson

Samherji hagnaðist um 7,8 milljarða króna á síðasta ári. Heimsfaraldurinn hafði víðtæk áhrif á reksturinn. Forstjóri félagsins segir að reynt hafi verulega á samstöðu allra og útsjónarsemi, tekist hafi að halda úti skipaflotanum, vinnslum og annarri starfsemi þannig að reksturinn hafi haldist svo að segja óbreyttur. Aðalfundur Samherja var haldinn í gær, ákveðið var að greiða ekki út arð vegna síðasta árs. 

Rekstrartekjur samstæðunnar námu 46,5 milljörðum króna á árinu 2020 samkvæmt rekstrarreikningi. Hagnaður af rekstri samstæðunnar nam tæplega 8 milljörðum króna.
Ársreikningur Samherja er í evrum en framangreindar upphæðir eru umreiknaðar í íslenskar krónur á meðalgengi ársins 2020. Samherji er áfram í hópi stærstu skattgreiðenda landsins og greiddu Samherji og starfsmenn 5 milljarða króna til hins opinbera á Íslandi á árinu 2021.

Miklar fjárfestingar

Sem fyrr var verulegum fjárhæðum varið til fjárfestinga. Þær veigamestu á árinu voru vegna nýs Vilhelms Þorsteinssonar EA 11 og nýrrar fiskvinnslu á Dalvík. Þessar fjárfestingar endurspegla vilja og metnað félagsins til uppbyggingar, þannig að starfsfólk vinni við bestu aðstæður og framleiði hágæða vörur fyrir kröfuharða markaði.

Þorsteinn Már Baldvinsson forstjóri Samherja:

„

Þegar litið er til síðasta árs, má segja að reksturinn hafi verið hálfgerð rússibanareið vegna áhrifa heimsfaraldursins. Vegna þessa reyndi verulega á samstöðu allra og útsjónarsemi. Okkur tókst að halda úti skipaflotanum, vinnslunum og annarri starfsemi, þannig að reksturinn hélst svo að segja óbreyttur. Þetta er afrek samstillts starfsfólks, leyfi ég mér að fyllyrða.

Ágætt dæmi um þær áskoranir sem við tókumst á við er vinnsluhúsið á Dalvík, sem var tekið í notkun fyrir rúmu ári síðan. Með nýjum búnaði og gerbreyttri tækni komu engir utanaðkomandi sérfræðingar í húsið mánuðum saman, áskoranir starfsfólksins voru því margar en samt sem áður var slegið framleiðslumet á síðasta fiskveiðiári. Íslenskt hugvit er áberandi í húsinu, svo og framleiðsla flókins búnaðar. Fiskvinnslurnar okkar vinna að stórum hluta gæða afurðir sem fara beint á borð neytenda veiðs vegar um heiminn.

Annað gott dæmi er koma nýs uppsjávarskips Samherja, Vilhelms Þorsteinssonar EA fyrr á þessu ári, allar aðstæður við smíði skipsins voru krefjandi vegna heimsfaraldursins. Vilhelm er án efa eitt glæsilegasta skip íslenska flotans og íslensk hátækni er áberandi um borð, auk þess að allur aðbúnaður er góður. Með tilkomu þessa skips dregur verulega úr olíunotkun þar sem öll hönnun og búnaður miðast við að minnka kolefnissporið.“

Ársuppgjörið kynnt á aðalfundi - stjórnin endurkjörin - ekki greiddur út arður -

Eigið fé samstæðunnar í árslok 2020 var samtals 78,8 milljarðar króna og eiginfjárhlutfallið 72% , sem undirstrikar að félagið stendur fjárhagslega vel að vígi.

Ársuppgjörið var kynnt á aðalfundi Samherja sem fram fór í gær 30. september. Ársreikningunum hefur verið skilað til ársreikningarskrár. Á aðalfundinum var ákveðið að greiða ekki út arð til hluthafa vegna síðasta árs.

Stjórn félagsins var endurkjörin. Formaður stjórnar er Eiríkur S. Jóhannsson. Auk hans eru í stjórn Dagný Linda Kristjánsdóttir, Helga Steinunn Guðmundsdóttir, Kristján Vilhelmsson og Óskar Magnússon.

Hér fyrir neðan eru lykiltölur úr rekstri Samherja fyrir árið 2020.

2433 Frosti ÞH 229 mynd þorgeir Baldursson

Slippurinn Akureyri ehf og Frosti ehf hafa gert með sér samkomulag þar sem Slippurinn mun bera ábyrgð á hönnun, smíði og uppsetningu á nýjum vinnslubúnaði í ísfisktogarann Frosta ÞH 229. Áætlað er að uppsetning á búnaðinum muni hefjast í október.

„Nýi búnaðurinn mun tryggja góð og jöfn gæði þar sem áhersla er lögð á góða blæðingu og þvott á fiski ásamt háu rekstraröryggi. Við notum besta búnað sem völ er á“ segir Páll Kristjánsson sviðsstjóri framleiðslusviðs hjá Slippnum.

Samhliða breytingum á vinnsludekkinu verður þilfarið vatnsblásið, einangrun endurnýjuð og gólf klædd slitsterku efni. Skipið verður jafnframt málað ásamt því sem öðru hefðbundnu viðhaldi verður sinnt.

„Þetta verkefni er gott dæmi um styrkleika Slippsins Akureyri þar sem við önnumst breytingar á vinnsludekki ásamt öðrum þjónustuverkum samtímis “ segir Páll.

Sigurgeir Harðarson vélstjóri og einn eiganda Frosta ehf segist spenntur fyrir komandi breytingum.

„Hönnunarferlið fyrir vinnsludekkið hefur gengið vel og erum við mjög ánægðir með útkomuna. Við höfum alltaf lagt áherslu á að stunda ábyrgar veiðar og hámarka verðmæti aflans og á því verður engin breyting“ segir Sigurgeir í spjalli við heimasíðu

Fyrirætlanir nýrra eigenda er að efla enn frekar starfsemi sína í Snæfellsbæ.

1304 ólafur Bjarnasson SH 137 mynd þorgeir Baldursson

Eigendur Valafells ehf. hafa komist að samkomulagi við KG Fiskverkun ehf. um kaup þess síðarnefnda á öllu hlutafé í Valafelli ehf. Samningar aðila eru gerðir með fyrirvara um samþykki Samkeppniseftirlitsins.

Frá kaupunum er sagt í tilkynningu.

KG Fiskverkun gerir út skipið Tjald SH 270 með heimahöfn í Snæfellsbæ. Þá rekur félagið einnig fiskvinnslu í Snæfellsbæ.

Valafell ehf. er rótgróið útgerðar- og fiskvinnslufyrirtæki í Snæfellsbæ sem rekur sögu sína allt til ársins 1961. Fyrirtækið gerir út Ólaf Bjarnason SH 137, sem er 112 lesta bátur, smíðaður á Akranesi árið 1973 og er gerður út á dragnót og net. Árið 1990 tók fyrirtækið í notkun nýtt fiskvinnsluhús og rak þar saltvinnslu til ársins 2011 en þá var saltfiskvinnslan flutt í stærra húsnæði eftir miklar endurbætur og ný tæki keypt til fiskvinnslu.

Fyrirætlanir nýrra eigenda er að efla enn frekar starfsemi sína í Snæfellsbæ.

Í tilkynningunni segja þau Björn Erlingur og Kristín:

„Við erum mjög ánægð með að samningar hafi tekist við KG Fiskverkun og þannig tryggt að starfsemin verði áfram í heimabyggð og bindum miklar vonir við að hún verði efld enn frekar.“

„Við erum mjög þakklát fyrir það traust sem þau Kristín og Björn Erlingur hafa sýnt okkur og hlökkum til að takast á við nýjar áskoranir,“ segir Daði Hjálmarsson, framkvæmdastjóri KG Fiskverkunar.