Gunni og Kompásinn i Gærkveldi

                                      Kompásstilling i Kvöldbliðunni

                                           Gunni Ábúðafullur á svip við kompásinn
Það var nóg að gera hjá Gunnari H Gunnarssyni við brottför Sólbaks EA 1 i gærkveldi við kompásstillingu og eins og myndirnar bera með sér

                                Róbert Sverrisson ©mynd þorgeir Baldursson 2009
Hérna má sjá Róbert Sverrisson skipverja á Sólbak EA 1 raða ýsu i aðgerðarvél  en tvær slikar eru um borð og má með sanni segja að ef þeirra nyti ekki við yrði aðgerðin margfalt seinni með tilheyrandi töfum á veiðunum

                                 Róbert Sverrisson mynd þorgeir Baldursson júni 2009
Þau eru ófá handtökin þegar kemur að þvi að raða ýsunni i aðgerðarvélina en þess má geta að um borð eru 2 stykki af þessum vélum sem að afkastavel i góðu fiskerii

                     © MYND ÞORGEIR BALDURSSON 2007
Ný heimasiða 2 skipverjar á B/V Björgvin EA 311 hafa sett upp heimasiðu  www.123.is/bjorgvinea  þeir Brynjar Arnarsson og Sigurður Daviðsson hafa bloggað um það sem að er helst að gerast um borð en aðspurðir segjast þeir að sárlega vanti sitengingu eins og nokkur skip i flotanum eru komin með og virðist einkennilegt að árið 2008 skuli ennþá vera býflugumynd af þessum samskifta máta þvi að venjulegt skeyti er 3 klst i land til viðtakenda

                         © Myndir Þorgeir Baldursson 2005    Heimild MBL.IS
       

Skelveiðiskipið Fossá ÞH362 fékk barka í skrúfuna austan við Langanes klukkan hálf fimm í nótt og bíður nú aðstoðar á Eiðisvík. Tveir björgunarsveitarbátar eru á leið til að draga Fossána til lands. "Það er fínt veður þarna og þeir létu bæði plóginn og ankeri falla til að halda sér stöðugum," sagði vaktstjóri Landhelgisgæslunnar í samtali við Fréttavef Morgunblaðsins.

Fossá er 250 lesta skip og eru fjórir menn um borð en ekkert hættuástand hefur skapast.

Björgunarbátarnir Sveinbjörn Sveinbjörnsson frá Vopnafirði og Gunnbjörg frá Raufarhöfn stefna nú á slysstað og er reiknað með að þeir nái þangað um klukkan hálf átta. 

   
Teksti www.eyjafrettir.is  Ómar Garðarsson  myndir Þorgeir Baldursson

Kristbjörn Árnason, skipstjóri á Sigurði VE, 15 lítur yfir farinn veg með Ómari Garðarssyni:

Ætlaði aldrei að verða sjómaður

-segir skipstjórinn sem komið hefur með yfir milljón tonn að landi af síld og loðnu - Hann byrjaði sína skipstjóratíð hjá Einari ríka 1963 og hefur haldið sig við fjölskyldu hans nær óslitið síðan

Í flestum tilfellum er ekki heiglum hent að slá mælistiku á lífsstarf fólks. Matið er á svo margan hátt afstætt og taka þarf afstöðu til svo margra hluta. Það á ekki við Kristbjörn Árnason, skipstjóra á Sigurði VE, sem er einn fengsælasti skipstjóri Íslandssögunnar, ef ekki sá fengsælasti, a.m.k. í tonnum talið. Hann byrjaði með Sigurð VE árið 1974 og hefur fiskað um eina milljón tonna á þessum 33 árum. Hann byrjaði sem skipstjóri 1963 og var einn af þeim stóru á síldinni á sjöunda áratugnum. Einnig rótfiskaði hann loðnu á Örfiriseyna. Þar má bæta við einhverjum tugum þúsunda tonna og heildaraflinn því vel á aðra milljón tonna. Hefur einhver skipstjóri gert betur? Ég efast um það.

Kristbjörn, eða Bóbi eins og hann er venju­lega kallaður, byrjaði sem skipstjóri árið 1963 hjá Einari ríka og hefur síðan, fyrir utan örfáa mánuði verið með báta í eigu fjölskyld­unnar. Hann hefur þjónað þeim vel og er ekki hættur þó hann hafi orðið sjötugur á árinu.

Já, það er orðið drjúgt framlagið hans Bóba til Hraðfrystistöðvarinnar og síðar Ísfélagsins, líka til Vestmannaeyja og íslensku þjóðar­innar í heild. Og þá vaknar spurningin, af hverju hefur hann ekki fengið viðurkenningu í formi riddarakross?

Það er eitthvað sem Bóbi er örugglega ekki að velta fyrir sér. Hans áhugamál eru fjölskyldan, Sigurður, trillan og rjúpnaveiðin.

Fréttir litu við hjá Bóba á heimili hans á Húsavík. Það var ánægjuleg stund og for­réttindi að fá þetta tækifæri til að kynnast manni sem hefur sett mark sitt á söguna. Mann sem er orðin lifandi goðsögn.

Byrjaði mjög ungur á sjó

?Ég er Húsvíkingur, fæddur 1937, 18. ágúst,? segir Bóbi þegar hann er spurður um upp­runann. Fjölskyldan er Birna Sigurbjörns­dóttir og tvö börn, Árni Björn sem er stýrimaður hjá honum á Sigurði og dóttirin Aðalbjörg.

?Og hér er mjög gott að vera,? segir hann þar sem við sitjum í stofunni, viðbyggingu, sem minnir helst á brú á skipi með útsýni yfir Húsavík.

Við flytjum okkur í eldhúsið og þá er Bóbi spurður hvort hann sé kominn af sjómönn­um? ?Nei,? segir hann. ?Pabbi gerði allt mögulegt, var múrari meðal annars. Ég fór mjög ungur á sjó eins og flestir strákar gerðu á þessum árum. Þá var verið að taka guttana á síldarbátana og ætli ég hafi ekki verið sautján ára þegar ég byrjaði. Þá voru þrír eða fjórir síldarbátar gerðir út frá Húsavík. Ég byrjaði á reknetum í Faxaflóa á bát sem hét Guðmundur Þorlákur, síðan fór ég á síld á Stefáni Þór og svo á Helguna,? segir Bóbi um fyrstu skrefin á sjónum.

?Ég ætlaði aldrei að verða sjómaður,? sagði Bóbi þegar hann var spurður hvort honum hefði strax líkað vel á sjónum. ?Ég var svo sem ekkert farinn að ákveða hvað ég ætlaði að gera nema bara fara að vinna. En þegar maður byrjaði fór sjórinn að toga í mann. Ábyggilega höfðu tekjurnar sín áhrif og svo var ekki mikið um atvinnu, menn fóru bara í það sem var í boði.?

Stefán Runólfsson réði hann sem skipstjóra

Og áfram hélt Bóbi á sjónum, var með merkisskipstjórum sem háseti og síðar stýrimaður en það var vorið 1963 sem hann byrj­aði sem skipstjóri. ?Þá kom hann til mín, Stefán Runólfsson, vinur minn, og spurði hvort ég vildi ekki taka Báruna. Hann var þá verkstjóri í Hraðfrystistöðinni í Eyjum,? segir Bóbi. Þarna hófst samstarf hans og Einars Sigurðssonar, Einars ríka, og hefur þráðurinn ekki slitnað við fjölskylduna síðan ef undan eru skildir nokkrir mánuðir sem Bóbi var með bát fyrir Harald Sturlaugsson á Akranesi.

Fyrst var hann á bátum sem Hraðfrystistöð­in gerði út og segja má að Bóbi hafi fylgt með þegar Hraðfrystistöðin sam­einaðist Ísfélagi Vestmannaeyja en undir því nafni hefur sameiginlegt félag starfað frá 1992. ?Ég er búinn að vera með Sigurð frá 1974 en áður hafði ég verið skipstjóri á Engey, Akurey og Örfirisey auk Bárnnar.?

Og skipin stækkuðu

Þau eru nokkur stökkin sem Bóbi tók frá Báru, sem var 64 tonna blöðruátur yfir á Sigurð sem í dag ber um 1500 tonna afla. Er þetta um leið lýsandi dæmi um þróun ís­lenska fiskiskipaflotans frá því um miðja síðustu öld. Einnig hefur þróun fiskleitar­tækja verið ör á þessu tímabili. Þegar Bóbi byrjaði var asdikið komið til sögunnar. Það var reyndar mjög frumstætt sem fiskleitar­tæki en olli byltingu í síldveiðum því áður hafði aðeins verið kastað á vaðandi síld.

?Þegar ég tók við Engey, sem var 150 tonna stálbátur, fannst mér hún svo stór að ég hafði á tilfinningunni að ég kæmist ekki út úr Reykja­víkurhöfn. Þetta var skrýtin tilfinning, að fara af Bárunni, sem var svo lág, yfir á Engey,? segir Bóbi sem dæmi um þróunina en Engey var 150 tonna stálbátur.

?Þegar ég byrjaði með Báruna fórum við strax á síld í Faxaflóanum og svo fyrir Norðurlandi og Austfjörðum. Það gekk vel,? segir Bóbi en vissulega má segja í hans til­felli að fall er faraheill.

Fall er fararheill

?Ég man að í fyrsta túr fann ég torfu 23 sjómílur norðvestur af Akranesi. Ég man þetta eins og það hefði skeð í dag. Þegar við vorum búnir kasta flaut nótin. Síldin var inni en hún slapp og fannst ekki meir. Við fórum svo að Hafnarnesinu þar sem flotinn var. Þá fann ég torfu sem var alveg niður við botn og ég ákveð að kasta. Þarna fékk mínar fyrstu síldar, fimm stykki sem voru í blýteininum. Svo fréttist af síld nær Akranesi og við fórum þangað. Þar voru tvær torfur og kastaði ég á aðra og fylltum við bátinn eins og hægt var og lönduðum í Reykjavík.?

Síðan eru liðin rétt tæp 45 ár og tonnin, sem Bóbi hefur komið með að landi, komin yfir milljón í síld og loðnu.

Það var hálfgerður gullgrafarabragur á þessu því ekki var búið að skrá áhöfnina þegar þeir komu í land með fyrsta farminn. ?Við fórum út á laugardegi og fannst enginn maður til að skrá okkur. Var þá útbúinn nafnalisti og átti að skrá okkur á mánudeg­inum. Það reiknaði enginn með að við fengjum einhvern afla og við óskráðir þegar við komum inn á sunnudegi með fullan bát.?

Ekki fengu þeir meira í Faxaflóanum og fóru norður með bátinn þar sem hann var gerður klár fyrir sumarsíldina eða norsk-íslensku síldina eins og hún er kölluð í dag. ?Asdikið var þá handsveif og mér gekk ágætlega að ná tökum á því. Þarna var kraftblökkin líka komin til sögunnar,? segir Bóbi en áður voru næturnar dregnar á höndum í nótabáta, sem hver síldarbátur var með, einn eða tvo.

?Þó þetta væru ekki stórir bátar var stund­um sótt langt á haf út. Kom fyrir að við fórum á Bárunni 200 til 250 mílur út frá landinu á eftir síldinni. Við lentum auðvitað stundum í brælum. Einu sinni vorum við á þeim litla við Ingólfshöfðann, ætluðum að landa í Eyjum en þegar til kom var allt fullt þar. Það var snarvitlaust veður og við vorum sendir til Njarðvíkur. Þegar við komum að Þrídröngum var gefið út að pláss var í Eyjum en þá var of seint fyrir okkur að snúa við. Ég man að margir bátar lentu í leiðindum við Reykjanesið en allt slapp þetta hjá okkur.?

Gekk vel að tileinka sér nýja tækni

Það var ekki aðeins að bátarnir stækkuðu, tækninni fleygði fram. ?Þegar ég byrjaði sem háseti var asdikið ekki komið til sögunnar. Þá var einn uppi í bassaskýlinu uppi á stýri­shúsi og kíkti eftir vaðandi síld. Asdikið var svo komið þegar ég byrjaði sem stýrimaður en ekki treystu allir skipstjórar þessu nýja tæki. Sögðu að það væri ekkert að marka helvítis asdikið, köstuðu þvert ofan í þær upplýsinar sem asdikið gaf og fengu stundum ekki neitt. Ég lenti sem stýrimaður hjá Hreiðari Bjarnasyni á Helga Flóvents og hann var mjög tæknilegur skipstjóri. Ég lærði mikið hjá honum. Hann skoðaði allt mjög vel og kast­aði ekki nema vera viss. Þannig að það var betra að vera ekki of fljótur á sér og það er nú oft þannig í lífinu.?

Bóbi segir að sér hafi gengið vel að tileinka sér þessa nýju tækni. ?Ég þróaðist með þessu, hefur alltaf gengið vel að fiska og átta mig á því sem er að gerast í kringum mig í sjónum. Eins var þetta með staðsetningarbúnaðinn, þar hefur þróunin orðið mikil frá lóraninum upp í GPS-staðsetningartækin sem nú eru líka að verða almenningseign.?

Það var óhemju magn af síld

Síldin hefur alla tíð verið brellin, sum árin veiddist mikið og allir græddu. Svo komu mögru árin þegar ekkert fékkst, sjómenn og fólk í landi löptu dauðann úr skel og útgerðir og síldarfyrirtæki fóru á hausinn. Þegar Bóbi er að byrja sinn skipstjóraferil er eitt síldar­ævintýrið að hefjast, Austfjarðasíldin sem náði hámarki á árunum 1965 og 1966 en skellurinn var mikill þegar hún hvarf árið 1968. Minnkuðu þjóðartekjurnar um 45% á þessum tveimur árum. Aðspurður sagði Bóbi að það hefði verið mjög gaman að fá að taka þátt í þessu.

?Fyrirfram vissi maður ekkert hvað var að ske, fór bara til að veiða og svo sem ekkert mikið um það að segja. Það voru allir í þessu og okkur gekk alveg rosalega vel. Við lönd­uðum um tíma hjá Sigfinni Karlssyni á Norðfirði. Þar áttum við eitt sumarið átta eða tíu nótur í röð án þess að nokkur bátur land­aði þar í millitíðinni. Við hefðum getað land­að einu sinni enn en þá var hann búinn að melda til sín bát og við fórum á Seyðisfjörð.?

Var óhemju magn af síld þarna? ?Maður getur ekki sagt til um það en ég held að það hafi verið mjög mikið. Þarna var líka mikið af kolmunnatorfum. Ég man nokkrum árum fyrr, þegar ég var á Gulltoppi VE og allir voru að drífa sig á þjóðhátíð. Þá sigldum við yfir margar mjög stórar torfur á leiðinni til Eyja. Ég ætlaði ekki að vilja fara en það held­ur ekkert Eyjamönnum þegar þjóðhátíð er annars vegar. Og ég var bara stýrimaður,? segir Bóbi og hlær.

Síldin hélt sig lengi á Rauða torginu svokallaða sem var um 60 til 80 mílur með landgrunnskantinum út af Austfjörðum. Var nafnið dregið af Rússum sem stunduðu reknetaveiðar á síld á þessum slóðum. ?En við eltum síldina alveg norður að Svalbarða á Örfiriseynni sem var um 350 tonn. Ég á til kort sem sýnir leið síldarinnar inn á Rauða torgið en hún virtist fylgja hitaskilunum. Ýmist voru þau breið eða gengu saman og lágu svona þvers og kruss. Ég lagðist yfir þetta og teiknaði upp. Ég sýndi Hjálmari vini mínum kortið og hann sagði; -þetta er miklu betra en hjá okkur,? sagði Bóbi og er þarna að tala um Hjálmar Vilhjálmsson, fiski­fræðing, sem veit flestum meira um göngur síldar og loðnu.

Pældi mikið í hegðun fisksins

Varstu mikill grúskari og pældir í því hvað var að gerast í hafinu? ?Ekki svona almennt en ef þú ert að tala um veiðarnar þá pældi ég mikið í hvaða stefnu fiskurinn fer og reyndi að giska á viðbrögð hans. Fylgdi hitaskilum eftir og öðru sem mér fannst skipta máli.?

En svo er ævintýrið úti á árunum 1968 og 1969 og íslenskan þjóðin er nálægt því að fara á hausinn. Hvað gerðist? ?Ég er ekki á því að síldin hafi verið ofveidd. Það byggi ég á því að undir það síðasta voru bátarnir að veiða á smá bletti við Jan Mayen en á öllu svæðinu voru stórar torfur á 120 til 140 ­föðmum.

Þannig var þetta líka alla leið frá því þú fórst út af landgrunnskantinum við Langa­nesið og að Jan Mayen. Þar kom hún upp og varð veiðanleg 30 mílur suðaustur af eynni og alveg upp á sex mílur.?

Það varð líka breyting í hafinu á árunum um og fyrir 1970, þegar sjórinn kólnaði og hafís kom upp að landinu? Hafði það einhver áhrif? ?Ég veit það ekki og núna er verið að tala um hlýnun í hafinu. Ég er búinn að fylgj­ast með þessu í yfir 40 ár og það er köld tunga sem kemur inn fyrir Kolbeinsey og það er önnur fyrir utan landgrunnskantana. Svona er þetta búið að vera frá því ég man eftir mér,? sagði Bóbi sem á síðustu árum hefur aftur fengið tækifæri til að eiga við norsk-íslensku síldina sem á síðustu árum hefur látið sjá sig á ný á Íslandsmiðum.

Vill láta banna flottrollið

Þegar það berst í tal nefnir Bóbi flottrollið sem ekki er í miklu uppáhaldi hjá honum. ?Ég er svo oft búinn að tjá mig um þetta helvítis troll sem er að eyðileggja allt. Þeir trúa mér ekki núna en gera það kannski einhvern tíma í framtíðinni. Í vor var þetta því líkur skandall. Síldin tvístraðist um leið og þeir komu trollandi og á endanum fékk enginn neitt,? sagði Bóbi sem hélt sig við nótina.?

Viltu banna allar veiðar á síld og loðnu í flottroll? ?Ef ég fengi að ráða, væri sjáv­ar­útvegsráðherra, myndi ég banna veiðar á síld og loðnu í flottroll en kolmunninn veiðist ekki öðruvísi. Ég er búinn að halda þessu fram alla tíð en þeir segja að ég yrði fljótur að skipta um skoðun ef troll yrði hengt í rassgatið á Sigurði. Ég er ekki viss um að það dygði til. Þetta er alveg rosalegt finnst mér og vonandi breytist þetta einhvern tíma í framtíðinni. En málið er, held ég, að þetta þykir þægilegur veiðiskapur en þegar fiskurinn er orðinn styggur og fer að víkja sér undan fer mesti glansinn af veiðunum. Fiskur er eins og hnefaleikari, lætur ekki berja sig nema einu sinni, komist hann hjá því. Hefðu allir verið á nót í fyrra sumar hefðu allir mokveitt. Ég er sannfærður um það. Að fá menn til að veiða í nót er meira en að segja það í dag. Yngri mennirnir, en nú er ég kannski að segja meira en ég veit, hafa ekki þessa reynslu. Þeir hafa komið inn með trollinu og ég held að veiðar í nót hljóti að detta upp fyrir þegar frá líður.?

Bóbi var látinn ríða á vaðið

Örfirisey þótti mikið skip á sínum tíma, 350 tonn og með stærstu skipum í íslenska flotanum. En Einar Sigurðsson var alla tíð framsýnn og hann sá möguleika á að breyta Sigurði úr síðutogara í nótaskip. ?Þegar Einar seldi Örfirisey upp á Akranes seldi hann mig með sögðu þeir. Hún var nefnd Rauðsey og var ég með hana á loðnu fyrir heiðursmenn­ina Harald og Sturlaug þegar ég fæ skilaboð um að koma til Reykjavíkur. Ég vissi ekki hvað var um að vera en þá vildi Einar fá mig til að reyna að veiða í nót á Sigurð. Það var ekkert smá stökk. Ég man að ég sagðist skyldi athuga það en bankarnir voru eitthvað tregir til að lána Einari gamla í þetta verkefni. Hann var þó alveg ákveðinn í að þetta myndi lukkast. Keyrði allt í botn en þeir reyndu að bremsa hann af. Einar sagði líka að ég yrði skipstjóri án þess að ég væri búinn að gefa ákveðið svar. Ég man að ég kom inn á skrifstofu hjá honum og spurði hvort hann vildi ekki fá að vita hvort ég ætlaði að taka Sigurð eða ekki. Þá sagði hann; -ætlar þú ekki að gera þetta fyrir mig, vinur??

Þetta nægði og hefur þráðurinn ekki slitnað milli Bóba og Sigurðar frá árinu 1974. ?Það hefði mátt útbúa hann betur í byrjun en það fengust ekki peningar í nauðsynlegar breyt­ingar fyrr en í ljós kom að þetta var yfirleitt hægt. Eftir það fara að koma inn stærri skip eins og Beitir og Börkur Neskaupstað og seinna Víkingur Akranesi. En ég var látinn prófa hvort þetta væri yfirleitt hægt. Ekki byrjaði þetta vel því ég man fyrstu vertíð­ina að asdikið virkaði ekki rétt og við vorum svo óheppnir að fá gallaða nót. Við máttum ekki fá neitt að ráði þá rifnaði hún. Samt fiskuðum við ágætlega.?

Þarna ertu að tala um loðnuna? ?Já. Það var ekki fyrr en seinna að við fórum á síld á Sigurði.?

Ekki sá liprasti í traffík

Síld og loðna halda sig iðulega á litlum blett­um og þá er oft þröng á þingi sem ekki hentaði Sigurði. ?Við höfum reynt að halda okkur einskipa, vera ekki nálægt öðrum skipum sem þýðir að við látum engan vita hvar við erum sem hentar mér ágætlega,? segir Bóbi og glottir.

?Einhvern veginn þefa þeir mann uppi en maður fær frið í smá tíma. Ég veit meira en margur hvernig þetta er í sjónum en ætla ekki að tjá mig um það frekar.?

Þetta eru orð að sönnu því stundum kom fyrir að Bóbi gaf áhöfninni frí í nokkra daga þegar veiðar stóðu sem hæst, og það brást ekki, það veiddist ekkert á meðan.

Einhverju sinni heyrði ég skipstjóra spjalla við þig á loðnuvertíð. Það var ekkert að finna og hann spyr þig. Hvar heldurðu að loðnan haldi sig? Þú svaraðir; -ég veit það ekki, hef aldrei verið loðna. Bóbi hlær að þessu og segir að ýmislegt sé sagt í talstöðina.

Sigurður, skip með eigin vilja

Er Sigurður einstakt skip? ?Já. Hann er einstaklega gott sjóskip og í vondum veðrum skammtar hann sér ferðina sjálfur. Ég þarf aldrei að skipta mér af því, er ekkert að taka völdin af honum en hann er ekki neitt sérstaklega lipur inni í trafík enda 72 metrar. Málið er að maður þarf að ákveða fyrirfram hvað maður ætlar að gera ef það er hægt að koma því við. Sérstaklega var þetta erfitt áður en við fengum Beckerstýrið. Eftir það varð allt léttara.?

Sigurður er mjög sterkbyggður enda gerður til veiða í ís. ?Það er ekkert langt síðan ég spurði um þykktina í skrokknum og þá var hún meiri en í nýjum skipum. Það er mikil áreynsla á þessi skip og það getur alltaf komið upp málmþreyta. Þú veist því aldrei hvenær plata gefur sig. Í brælum þegar hann heggur í ölduna finnur maður hvernig hann skreppur saman. Þegar aldan er farin hjá og hann er að jafna sig, hristist maður í stólnum. Og þá geturðu maður ekkert gert nema treyst á Guð.?

Leiðir Sigurðar og Bóba hafa víða legið. Þeir hafa veitt við Ísland að sjálfsögðu, við Nýfundnaland, Noreg, Máritaníu og við Svalbarða en þá var Haraldur Ágústsson með skipið.

Á loðnu við Nýfundnaland

Þið voruð á loðnu við Nýfundnaland, hvernig gengu veiðarnar þar? ?Jú, það er rétt. Það var árið 1975 og þegar við fórum vissi enginn neitt um veið­arnar nema að Norðmenn höfðu veitt þarna. Hvort það var í nót eða troll vissum við ekki. Svo var þarna stór rússneskur floti og líka Spánverjar,? sagði Bóbi sem þarna var sendur með troll þó hann hefði ekki mikla trú á því.

Þeir voru líka með tvær nætur og áttu að landa í bræðsluskipið Nordglobal sem margir muna eftir. Þeim var sagt að Norðmenn væru komnir á miðin en annað átti eftir að koma á daginn. ?Þegar við erum langt komnir að Nýfundnalandi dettur mér í hug að beygja og skoða landgrunnskantinn. Þarna sáum við svakalega mikið af hval og ég segi við strák­ana; -hér hlýtur að vera loðna. Við keyrðum þarna um en fundum engar lóðningar. Við héldum því áfram að leita að Nordglobal og norska flotanum sem átti að vera kominn.?

Það var bleka þoka og þegar eitthvað kom inn á radarinn hélt Bóbi fyrst að það væru borgarísjakar. ?Það reyndist vera Nordglobal og þegar okkur tókst loks að ná sambandi við skipið spurðum við eftir Norðmönnunum og hvar þeir væru að veiða. Þá var okkur sagt að þeir væru ennþá í Noregi. Rússarnir voru aftur á móti fyrir sunnan okkur en þar var ekkert að finna nema ryk. Ég kastaði trollinu og ég held að Rússarnir hafi bara hlegið sig máttlausa því við toguðum svo hægt. Ég nennti ekki að standa í þessu en rétt utan við traffíkina finn ég torfu og er að snúa á henni þegar herflugvél kemur. Hún sér að þarna er nýtt skip og byrjar að hringsóla yfir okkur. Það er í fyrsta skipti sem ég hef verið feginn að fá þoku sem kom svo snöggt að þeir ­misstu af okkur.?

Heimsmet í loðnuveiðum?

Minnugur hvalavöðunnar keyrir Bóbi 80 mílur frá rússneska flotanum og kastar trollinu. ?Það var grunnt þarna en mér var alveg sama. Ég var með asdikið úti og sé að það fer eitthvað inn í trollið. Við hífum, fáum um 20 tonn og það var stór og falleg loðna. Ég sé svo torfu og segi við strákana við skul­um kasta litlu nótinni. Við fáum 60 eða 70 tonn og ég læt strákana þræða í hina nótina. Þarna fyllum við skipið og gátum tekið tvo fullfermistúra áður en Rússarnir þefuðu okkur uppi. Á þessum bletti voru þeir á meðan við vorum þarna,? sagði Bóbi og þarna hafði nótin sigur á trollinu sem honum leiddist ekki.

Þeim á Sigurði gekk það vel að þeir komust í kanadísku blöðin. ?Það var talað um að við hefðum sett heimsmet.?

Hvað fenguð þið mikið og á hvað löngum tíma? ?Við fengum 16 þúsund tonn á ekki tveimur mánuðum. Ég er samt ekki alveg klár á tímanum en við fórum í júní og okkur gekk alveg svakalega vel. Seinna komu Norð­mennirnir og þeir voru bara með næturnar til að skipin yrðu rólegri á toginu. Þeir reiknuðu ekki með að geta veitt í nót og vantaði mann­skap því færri eru á trollinu.?

Mjög sorglegt að missa mann

Þau eru mörg árin sem þú og Sigurður hafið att kappi við Ægi konung. Hvað er það erfiðasta sem þú hefur lent í?

Þarna verður Bóbi hugsi en eftir nokkra þögn segir hann. ?Ég lenti einu sinni í því að missa mann. Það er held ég það erfiðasta,? segir hann lágt. ?Svo fékk einn hjartaáfall og dó en hann hafði verið með mér í 30 ár. Hann var með leyndan hjartagalla. Þetta er það langerfiðasta og kemur alltaf upp í hugann. Fyrst eftir að þetta skeði mátti ekki segja eitt einasta orð þegar ég var að veiða, þá fipaðist ég. Þetta var svo sorglegt.?

Ísjakinn reyndist vera risabrot

En erfiðasta ferðalagið? ?Það hefur gengið á ýmsu en það var oft erfitt að sigla frá Suður­ströndinni norður í Krossanes með fullt skip,? segir Bóbi en einn túr stendur þó upp úr. ?Við lögðum af stað norður í Krossanes og það spáði ágætlega en strax á Breiða­firðinum erum við komnir í norðaustan sex til sjö vindstig. Við keyrðum upp að Látra­bjargi og vorum í skjóli af Vestfjörðunum meðan það var hægt. Þegar við erum að nálg­ast Straumnesið er ljóst að það er illviðri fram­undan. Kannski hefði maður átt að bíða af sér veðrið en á loðnunni flýgur tíminn frá manni. Þetta leit heldur ekkert illa út því við áttum von á að fá svona átta vindstig í nefið. Þá skammtar Sigurður sér þá ferð sem hann vill fara á, ef veðrið lagaðist fór hann hraðar og ef það versnaði fór hann hægar.?

Þegar þeir eru komnir fyrir Vestfirðina dró til tíðinda. ?Ég var staddur uppi í brú með tveimur mönnum og úti var hríðarsorti, skyggni lítið og talsverður sjór. Þá sé ég allt í einu eitthvað hvítt á bakborða sem ég hélt að væri ísjaki eða ís. Þegar þetta nálgast sé ég að þetta er brot. Það var svo langt og stórt að ég sá ekki fyrir endann á því og hafði engan tíma til að snúa undan. Ég varð því að hag­ræða skipinu þannig að það sneri sem best. Mér hefur fundist hann gera það best komi aldan 30 gráður á bakborða að framan. Við vorum á tveimur mílum, á hægustu ferð þegar brotið kemur æðandi og hæðin var upp á mitt mastur. Þetta var eins og brim sem brotnar uppi í fjöru,? segir Bóbi og saman takast þeir á við það sem framundan var.

Reynslan skipti sköpum

Ekki er vafi á að þarna skipti sköpum traust skip og skipstjóri með áratuga reynslu sem gjörþekkti sitt skip. En átökin voru heiftarleg.

?Það sem skeður næst er alveg ólýsanlegt. Ég bað strákana að fara aftur í og var einn í brúnni. Svo kom brotið og rauk úr því um leið og það fór langt upp á skip. Ég man alltaf hvað Sigurður var lítill þegar brotið nálg­aðist og svo skall hann í það. Aflið var gífurlegt og maður sá ekkert nema sjó. Svo lyftir hann sér upp, svo endastingst hann niður og ég skil það ekki ennþá að hann skyldi hafa komist upp aftur. Þarna kúplaði gírinn skrúfunni út því það hreinsaðist allt af pönnunni. Það pípti inn með öllum gluggum og hurðum og þú sást ekkert nema sjó í gluggunum. Sama hvert þú leist. Svo fann ég að skrúfan kúplaðist inn og bætti aðeins við skrúfuna.

Þá fór ég að sjá rönd út um gluggana og vissi að þá var þetta að koma. Setti ég allt í botn og það var tignarlegt að sjá hvernig hann reif sig upp. Það hreinsaðist af glugg­unum og þá sá maður að það var ekkert nema mastrið sem stóð upp úr. Næst hreinsaðist af hvalbaknum og á endanum hafði hann náð að hreinsa sig allan. Að skipið skyldi þola þetta var alveg ótrúlegt. Þarna vorum við að fara ofan í Húnaflóadýpið og héldum að nú færi hann að lagast þegar við kæmumst á dýpra vatn.?

Varstu hræddur? ?Nei, ég var ekki hræddur og verð yfirleitt ekki hræddur þó ég sé ekkert öðru vísi en aðrir menn. En ég hét því þó þarna að svona myndi ég aldrei leggja á mína menn aftur ef ég kæmist hjá því.?

Hvernig var svo ferðalagið eftir þetta? ?Það var svona sull eins og maður segir.?

Er ekki hættur

Nú ert þú orðinn sjötugur. Ertu hættur með Sigurð? ?Nei,? svarar Bóbi ákveðinn. ?Ég verð í vetur og sé svo til.?

Þegar upp er staðið er ekki hægt annað að segja en að þú hafir verið farsæll skipstjóri. Hefðir þú viljað gera eitthvað annað? ?Þegar ég byrjaði til sjós ætlaði ég að vera á sjónum á meðan ég væri að koma undir mig fótunum. Það hefur teygst úr þessu og þegar ég lít til baka hefði ég ekki viljað gera annað. Ég hef átt auðvelt með að veiða og haft gaman af því. Ég get ekkert verið nema þakklátur fyrir það en þegar maður lendir í að missa þessa drengi er það skuggi á annars mjög farsælum ferli. Það er alveg rosalegt, það vita allir sem hafa lent í því. Ég hef alltaf verið rosalega heppinni með menn, verið með góða og trygga kalla og hafa sumir verið með mér í 30 til 40 ár.?

Og þú hefur verið hjá sömu fjölskyldunni alla tíð. ?Mér hefur líkað mjög vel hjá útgerðinni, þetta er allt sóma fólk. Einar gamli var flottur og góður karl, fannst mér. Hann var alltaf góður við mig. Sigurður heitinn, sonur hans, var líka mjög góður og mér hefur líkað ákaflega vel hjá þeim. Ég hefði ekki verið hjá þeim allan þennan tíma hefði ég verið eitthvað leiður. Og þeir hafa gert mjög vel út,? sagði Bóbi og kvaðst vilja hætta glaður og ánægður.

?Ég ætla að bíða með að þakka þeim samstarfið en er þakklátur fyrir að þeir skuli hafa þolað mig allan þennan tíma.?

Og áfram hélt spjallið, m.a. um drauma og hjátrú sjómanna og kemur í ljós að Bóbi trúir á drauma. Nefnir hann tvo sem hann réði þannig að þeir sögðu til um fiskirí. Hafði hann rétt fyrir sér í bæði skiptin.

Og þegar áfram er haldið kemur enn frekar í ljós hvað honum þykir vænt um starf sitt sem skipstjóri og veiðimaður er hann af Guðs náð. Veiðir sinn kvóta á trillunni milli úthalda á Sigurði og fer á rjúpu á haustin. Ekki má gleyma fjölskyldunni sem er ásamt sjómennsku og veiðiskapnum það sem Kristbjörn Árnason lifir fyrir. Annað lætur hann aðra um hafa áhyggjur af.

Og í stuttu blaðaviðtali verður eitthvað að sitja á hakanum og í tilfelli Bóba eru það t.d. veiðar við Afríku og þegar Sigurður var tekinn af norsku Landhelgisgæslunni.

Omar@eyjafrettir.is

Hérna öslar Siguður VE 15 inn Eyjafjörð með fullfermi af loðnu á leiðinni i krossanes

1. Viðir EA 910 kemur úr Barentshafinu á morgun eftir finan túr skipið er buið að vera um 20 daga og er aflaverðmætið um 150 milljónir  skipið var komið með 650 tonn uppúr sjó  og hefur aflinn verið milli 35 og 40 tonn á sólahring einnig  voru á svæðinu Sigurbjörg ÓF ,Brimnes RE ,og Þór HF .  Venus HF mun fara i Barentshafið á þriðjudagskvöld og Mámey SK  siðar i febrúar sagði Sigmundur Sigmundsson skipstjóri á Viðir EA 910 i samtali  við Fiskifréttir og mun þetta vera með stærri túrum sem að skipið hefur gert ef ekki sá stæðsti
2. 
3. skipstjórinn  Sigmundur Sigmundsson  kampakátur i brúnni á landstiminu með góðan túr

Veiðieftirlitmaður Einar Guðmundsson  frá fiskistofu að störfum við ýsumæliningar um borð i Kaldbak  EA 1 i fyrstu veiðiferð 2008

Björn Ragnarsson skipverji á isfisktogaranum Kaldbak EA1 sést hérna leysa frá pokanum þegar skipið var að veiðum fyrir austan land nú skömmu eftir áramótin aflinn var rúm 2 tonn af ýsu og nokkrir þorskar og vegna niðurskurðar i þorskaflaheimildum þá hefur ýsunni verið landað i gáma og flutt erlendis en þorskurinn fluttur til Akureyrar i vinnslu i frystihúsi Brims H/F

 

   

 21:11:45        ©    Myndir þorgeir Baldursson  1996

 Arnarborg  EA 316 er hérna i brælu á flæmska hattinum  en Snorri Snorrasson útgerðarmaður frá Dalvik gerði út  2 skip á rækjuveiðar á flæmska hattinn hitt skipið var Dalborg EA 317 sem að heitir i dag OTTÓ og er ennþá gerður út á veiðar þarna niðurfrá

TF LIF og skólaskipið Sæbjörg voru við björgunnaræfingar i Þorlákshöfn vorið 2002 og var þá þessi mynd tekin

---

Krossanes

Myndatexti: Hegranesið sem liggur utan á Margréti EA í Krossanesi verður bútað niður og brotajárnið flutt út en aðstaða starfsmanna verður um borð í Margréti. Þá standa yfir viðræður um kaup á bátnum Jóni Steingrímssyni sem liggur við löndunarbryggjuna. Á innfelldu myndinni er Jón Pétur Pétursson. Mynd: Þorgeir Baldursson.

Íslendingur og Svíar að hefja brotajárnsvinnslu í Krossanesi:

Heilu fiskiskipin bútuð niður til útflutnings

Það er að færast í líf í tuskurnar í Krossanesi á Akureyri á nýjan leik en þar er Íslendingur í samstarfi við Svía að fara að hefja brotajárnsvinnslu af fullum krafti. Þar verða m.a. fiskiskip bútuð niður, brotajárnið flutt út með fraktskipi og selt til aðila í Svíþjóð. Fyrsta skipið sem þannig fer fyrir, er skuttogarinn Hegranes frá Sauðárkróki.

Þá hafa þessir aðilar einnig keypt gamla skuttogarann Margréti EA af Samherja, ekki til niðurrifs, heldur undir höfuðstöðvar sínar í Krossanesi. Um um borð í Margréti verða vistarverur starfsmanna, skrifstofuaðstaða og birgðageymsla en 14 Lettar eru m.a. komnir til vinnu á Akureyri. Einnig er stefnt að því að ráða heimamenn til starfa. Íslendingurinn sem þarna kemur að málum heitir Jón Pétur Pétursson úr Kópavogi en hann rekur fyrirtækið JPP ehf.

Jón Pétur sagði í samtali við Vikudag að í gangi væru viðræður um kaup á fleiri íslenskum fiskiskipum til niðurrifs og einnig stendur til að kaupa annars konar brotajárn til útflutnings. Skipin verða þá dregin í Krossanes og bútuð niður þar. ?Brotajárn er verðmæti en menn hafa verið láta það fara úr landi fyrir allt of lítinn pening. Þetta sem menn kalla rusl og drasl lítum við á sem hráefni og erum tilbúnir að greiða fyrir það.?

Jón Pétur sagði að einnig stæðu yfir viðræður um niðurrif á fiskimjölsverksmiðjunni í Krossanesi. Þá hafa þessir aðilar gert kauptilboð í Harðbak EA, ísfisktogara Brims, ekki til niðurrifs þó, heldur með það að markmiði að selja togarann til útgerðaraðila í Suður Ameríku.

Jón Pétur sagði að menn hefðu fengið mjög góðar viðtökur á Akureyri og þá ekki síst hjá hafnaryfirvöldum hann segir að mjög spennandi tímar séu framundan í þessari atvinnugrein. ?Það tekur um þrjár vikur að búta niður skip eins og Hegranes og þá í þær einingar sem þarf til í útflutninginn.?

 

Í dag 1. nóvember mun skipið hefja ferð sína með nemendur í grunnskólum höfuðborgarsvæðisins en ferðirnar munu standa yfir út nóvember.

Skólaskipið mun fara í um 40 ferðir með yfir 600 nemendur en það eru tvær námsferðir á hverjum degi. Líkt og áður er það Fiskifélag Íslands sem skipuleggur ferðir skólaskipsins og sér um samskiptin við skólana og sérfræðingar frá Hafrannsóknastofnuninni sjá um kennsluefnið og fræðsluna um borð.

 Í ferðunum fá nemendur að kynnast sjávarútveginum og vinnunni um borð í fiskiskipum. Líffræðingur frá Hafrannsóknastofnuninni verður með í för, fræðir þá um hinar ýmsu sjávarlífverur og kynnir starfsemi Hafrannsóknastofnunarinnar. Skipstjórinn kynnir fyrir nemendum stjórntæki skipsins, veiðarfæri og vinnslulínu. Siglt er úr höfn og trollinu kastað. Þegar búið er að toga fá nemendur að gera að aflanum undir handleiðslu áhafnarinnar og líffræðings.

 Óhætt er að segja að um sé að ræða metnaðarfulla dagskrá þar sem nemendur kynnast mörgum hliðum á þessari mikilvægu atvinnugrein okkar Íslendinga, segir í frétt frá Fiskifélagi Íslands.

Línuveiðin svipur hjá sjón í Ísafjarðardjúpi eftir tilraunaveiðar Örfiriseyjar

Eins og kunnugt er fékk eitt stærsta fiskiskip landsins, Örfirisey RE, leyfi fyrir stuttu til að skarka inn allt Ísafjarðardjúp í nafni tilrauna með nýjan botntrollsbúnað. Skipið var í rúma þrjá sólarhringa við þessar rannsóknir, en einu rökin sem heyrst hafa fyrir því að láta þær fara fram í Djúpinu voru og eru þau að svo stutt hafi verið á netaverkstæðið í landi. Til fróðleiks er ekki úr vegi að geta þess að 1000 tonna togarar eru allir með netaverkstæði um borð, þannig að þessi rök eiga betur við sem gamanmál á þorrablóti en annarsstaðar.

Smábátaeigendur við Ísafjarðardjúp fengu ekkert af þessu að vita fyrr en þeir sáu Örfiriseyna komna lengst inní Djúp og langt frá netaverkstæðinu. Þetta eru þó þeirra heimamið, en það veldur greinilega engum svefntruflunum á Hafrannsóknastofnun.
Reglan er sú, þegar smábátaeigendur hafa farið fram á lokun svæða, t.d. fyrir togveiðarfærum, að erindi þeirra eru send til útvegsbændafélaganna á viðkomandi svæðum til umsagnar. Þessi vinnuregla á hins vegar ekki við þegar málum er farið á hinn veginn: svæðisfélög smábátaeigenda hafa aldrei fengið erindi til umsagnar þegar aðilar innan LÍÚ hafa farið fram á opnun svæða eða hvað eina. Á þessum vinnubrögðum hefur, þótt ótrúlegt sé, ekki enn fengist skýring.

Áður en þessar tilraunaveiðar hófust voru smábátaeigendur að leggja línu í Djúpinu og það er athyglisvert að sjá hvernig veiðarnar gengu fyrir og eftir tilraunaveiðarnar.

Hér eru aflatölur af Norðurljósi, ÍS 3, en báturinn var að línuveiðum í Ísafjarðardjúpi á þessu tímabili. Dagsetningarnar eiga við löndunardag:

4. okt. 28 balar, afli 2656 kg - 94,86 kg á bala
11. okt. 28 balar, afli 2571 kg - 91,81 kg á bala
13. okt. 32 balar, afli 3129 kg - 97,78 kg á bala

Lögnin sem dregin var 13. október að morgni var lögð kvöldið áður, en tilraunaveiðar Örfiriseyjar hófust sama kvöld, á öðrum stað í Djúpinu og stóðu til 15. október þegar þeim var fram haldið á Hornbanka, en eins og kunnugt er, er mjög gott netaverkstæði þar á miðunum.

Norðurljósið lagði aftur tveimur dögum síðar:

17. okt. 30 balar, afli 1539 kg - 51,30 kg á bala
27. okt. 28 balar, afli 1746 kg - 62,36 kg á bala

Varla þarf að taka fram að smábátaeigendum er lítt skemmt, aflasamdrátturinn er yfir 40%. Það var Hafrannsóknastofnun sem sóttist eftir því að Örfiriseyjan fengi að skarka í Ísafjarðardjúpi við þessar bráðnauðsynlegu rannsóknir. Það er því kaldhæðnislegt að sjá eftirfarandi standa á heimasíðu stofnunarinnar að nýlokinni ?haustkönnun Hafrannsóknastofnunarinnar á rækjumiðunum á Vestfjörðum":
?Frá og með árinu 2006 virðist rækjustofninn hafa vaxið í Ísafjarðardjúpi og er heildarvísitala dálitlu hærri nú en haustð 2006, vegna mikils ungfisks er þó ekki unnt að leggja til rækjuveiðar að sinni".

Mynd: Þorgeir Baldursson

Norðurljós ÍS 3

heimild www.smabatar.is og .www.skip.is 

Það var talsvert af hval i vor á vestfjarðamiðum og var þessi mynd tekin þá