26.03.2020 13:59Þjálfun á Magna frestað vegna veirunnar
Nýi dráttarbáturinn Magni, sem kom til landsins í lok febrúar, hefur reynst vel en kórónuveiran hefur sett strik í reikninginn í sambandi við þjálfun starfsmanna. Gísli Jóhann Hallsson, yfirhafnsögumaður hjá Faxaflóahöfnum, segir að þegar þjálfunin hafi verið búin að standa yfir í viku hafi Hollendingarnir sem hafi séð um hana verið kallaðir heim vegna veirunnar sunnudaginn 15. mars. „Við höfum því aðeins verið að fikra okkur sjálfir áfram,“ segir hann og bætir við að vegna góðra aðstæðna í fyrradag hafi báturinn verið notaður til að færa skip Eimskips í Reykjavíkurhöfn. Þá standi til að taka þjálfun með Landhelgisgæslunni í dag eða á morgun. „Við förum mjög varlega,“ segir Gísli um stöðuna og nefnir að ekki hafi verið hægt að halda áfram þjálfun í Stýrimannaskólanum vegna veirunnar. „Við tökum hænuskref,“ segir hann. 200 milur mbl.is Skrifað af Þorgeir 26.03.2020 09:35Við verðum að stækka hrattSkaginn 3X með verkefni út um allan heim
Flæðilínur, ofurkæling, mannlausar lestar, risavaxin verkefni út um allan heim og framundan er fjórða iðnbyltingin í landvinnslunni. Allt hefur þetta orðið til í hugskoti íslenskra frumkvöðla og fáir þekkja söguna betur en Ingólfur Árnason, framkvæmdastjóri Skagans 3X. Burðarásinn í atvinnulífinu á Akranesi er Skaginn 3X. Fyrirtækið og umfang þess stækkar með hverju árinu. Nú er svo komið að framleiðslan á Sindragötu á Ísafirði hefur sprengt utan af sér og sömu sögu er að segja á Akranesi. Framundan eru mörg stór verkefni, ekki síst erlendis, og innleiðing nýrrar tækni í eigin framleiðslu fyrirtækisins. Ingólfur Árnason er driffjöðurin að baki fyrirtækinu og stærsti eigandi. Að loknu tæknifræðinámi í Danmörku á níunda áratugnum hóf hann störf hjá Framleiðni, sjávarafurðadeild Sambands íslenskra samvinnufélaga. Hans hlutverk var að heimsækja fiskvinnslur víða um land og innleiða nýja tækni. Á þessum árum var allur fiskur flakaður í bökkum og bakkarnir fluttir fram og til baka með handafli. Þá fæddist honum sú hugmynd að færa vinnuna inn á færibönd og útkoman var sú að fyrsta flæðilínan var kynnt til sögunnar 1983. Þar með var flæðilínuvæðingin hafin í íslenskri fiskvinnslu. Hugmyndin og heitið á fyrirbærinu varð til í hugskoti Ingólfs, sem og enska útgáfan flowline. Með flæðilínunni urðu miklar framfarir og framleiðniaukning í sjávarútvegi. Mjór er mikils vísisFyrir um 30 árum þótti mjög gott ef nýtingin úr þorski í flök væri 40-43% en Ingólfur bendir á að hún sé nú miklu nær 48-50%. Þannig hefur fiskvinnslunni fleygt fram á þremur áratugum. Þessi 7 prósentustiga aukning úr 40-43% nýtingu í 48-50% nýtingu þýðir að nýtingin á hverjum þorski hefur aukist um 20%. Þetta má þakka flæðilínuvæðingunni og því að láta fiskinn ekki stöðvast í vinnslunni. Þetta gerist með betri meðferð á hráefninu sem hefst strax úti á sjó og hvatinn er ekki síst takmörkuð auðlind og nauðsyn þess að fullnýta hráefnið. Kvótakerfið var tekið upp á svipuðum tíma og flæðilínuvæðingin hófst og á örfáum árum var búið að flæðilínuvæða allt Ísland. Í framhaldinu var tæknin innleidd í Noregi, Kanada og víðar um heim. Ingólfur fór í framhaldinu að starfa sjálfstætt og í samstarfi við Þorgeir & Ellert á Akranesi sem tóku að sér smíðavinnu. Í dag eru Skaginn og Þorgeir & Ellert systurfyrirtæki. Við tók þróun og smíði á næstu kynslóð flæðilína sem var með vigtareftirliti. Til varð fyrsta vigtartengda flæðilínan sem sýndi nýtinguna frá hverjum starfsmanni, afköst og fleira. Innleiðing á þessari tækni hófst árið 1988 og var mikið framfaraspor fyrir fiskvinnsluna og stuðlaði að mikilli framleiðniaukningu. Ný kynslóð flæðilínu hafði verið þróuð í samstarfi við Pólstækni á Ísafirði sem á þessum árum var annað tveggja, lítilla fyrirtækja sem sérhæfði sig í framleiðslu á vogum. Hitt var Marel. Fyrsta vigtartengda flæðilínan var seld til Vestmanna í Færeyjum. Um svipað leyti fór Pólstækni í gjaldþrot. Þórólfur Árnason, fyrrverandi borgarstjóri og núverandi forstjóri Samgöngustofu, var þá hægri hönd Geirs Gunnlaugssonar, forstjóra Marel. Hann hafði samband við Ingólf og bauð upp á samstarf við Marel. Fyrsta skurðarvélinSamstarfið við Marel varði í talsverðan tíma og samhliða því byrjar Ingólfur einnig að þróa fyrstu sjálfvirku skurðarvélina. „Menn höfðu nú ekki mikla trú á því að unnt væri að skera fisk á milli færibanda en við smíðuðum vél og sýndum fram á að það væri hægt. Í framhaldinu gerði ég samning við Marel um að fyrirtækið smíðaði fyrstu skurðarvélina með myndavél fremst í henni. Það hittist þannig á að hjá Marel vann ungur maður að sínu doktorsverkefni og sérsvið hans var myndgreiningartækni. Hann hafði þróað tæki fyrir færabandaflokkara sem átti að greina sporð frá miðstykki eða hnakka. Marel nefndi tækið formflokkara. Doktorsefnið var Hörður Arnarson, núverandi forstjóri Landsvirkjunar. Ég hafði séð þessa tækni og fannst kjörið að tengja hana við nýju skurðarvélina. Það varð úr og til varð fyrsta skurðarvélin með myndgreiningartækni og hún rokselst enn þann dag í dag hjá Marel. Hún hefur auðvitað verið þróuð mikið áfram en það voru við Hörður sem gerðum fyrstu skurðarvélina með myndgreiningartækni,“ segir Ingólfur. Ingólfur seldi Marel framleiðsluréttinn á skurðarvélinni sem hann segir nú að hafi verið mikil mistök af sinnu hálfu. Marel hóf einnig framleiðslu á flæðilínum þegar fyrirtækið flutti framleiðslu sína í Garðabæinn enda var þessi uppfinning Ingólfs ekki einkaleyfisvernduð. Skaginn 3X verður til1998 stofnaði Ingólfur fyrirtækið Skagann. Hófst strax á vegum nýstofnaðs fyrirtækis útflutningur á vigtartengdum flæðilínum um allan heim. Það sem hefur einkennt feril Ingólfs og fyrirtækja hans er framsýni. Nú var búið að flæðilínuvæða vinnsluna en fjölmörg verkefni önnur í tengslum við meðferð sjávarafla voru framundan. Skaginn fór að beina sjónum sínum að kælitengdum lausnum. Undanfarin 20 ár hefur fyrirtækið unnið að þróun á kælitækni og hefur sá þáttur starfseminnar vaxið gríðarlega. Fyrir fjórum árum varð 3X Technology á Ísafirði systurfélag Skagans. Hófst þá þróun á enn einni byltingarkenndri tækninni sem ekki sér fyrir endann á, íslausri kælitækni. Þróunarvinnan byggði á góðu samstarfi við FISK Seafood, Iceprotein á Sauðárkróki og Matís sem styrkt voru af Tækniþróunarsjóði og AVS-sjóðnum. Sambærilegt þróunarsamstarf hefur átt sér stað hvað varðar nýsköpun í uppsjávarvinnslum sem jafnframt hefur verið stutt af opinberum sjóðum. Þau fyrirtæki sem hvað mest hafa rutt brautina með Skaganum 3X, í uppsjávarlausnum, eru HB Grandi, Síldarvinnslan, Eskja, Skinney-Þinganes, Ísfélagið í Vestmanneyjum og færeyska fyrirtækið Varðin Pelagic.
|
Gitte Henning FD950 Mynd Loðnuvinnslan
|
1412 Harðbakur EA303 ljósmyndari Óþekktur |
Gisli Jónsson Skipst Mynd Jón Steinar Sæmundsson 2020 |
Sigurður Bogi Sævarsson
Páll Jónsson GK, nýi Vísisbáturinn, reynist vel og veiðin er ágæt. Með 40.000 króka á sjó sagði Gísli Jónsson sína sögu en hann hefur verið til sjós í alls 54 ár. Starfið segir hann hafa breyst mikið.
„Þorskurinn bítur ekki á agnið eins og við vildum, því nú er loðna um allan sjó,“ segir Gísli Jónsson, skipstjóri á Páli Jónssyni GK 7. Landað var úr bátnum í Grindavík í gærmorgun og var aflinn um 70 tonn; þorskur sem fékkst á Skerjadýpi suður af Reykjanesi, á Eldeyjarbanka en að stærstum hluta á Dritvíkurgrunni úti af Snæfellsnesi.
„Þó að loðnan finnist ekki í veiðanlegum mæli er nóg af henni samt, og hún þá mikilvægt æti fyrir þann gula og annan fisk sem er ofar í fæðukeðjunni. Sama var uppi á teningnum í fyrra en þegar loðnan hvarf var líka fínt fiskirí. Sama býst ég við að gerist á næstunni.“
Hinn nýi Vísisbátur, Páll Jónsson GK, er 45 metra langur, 10,5 metra breiður og fyrsta nýsmíðin af þessari stærð sem Vísir hf. fær í rúmlega 50 ára sögu fyrirtækisins. Báturinn kom til landsins 21. janúar. Róðrarnir síðan þá eru orðnir fjórir. Aflinn sem fékkst á línuna í þremur fyrstu túrunum var um 100 tonn, en hver bátur í útgerð Vísis hefur sinn fasta löndunardag. Er þriðjudagurinn jafnan merktur Páli Jónssyni, sem kemur inn í bítið og fer út aftur um kvöldið. Miðað er við að á bátnum séu fiskuð um 4.000 tonn á ári, en sú tala þarf að haldast og hráefni að berast í réttum skömmtum svo að jafnvægi haldist í vinnslu og sölu afurða.
Landað í Grindavíkurhöfn. Ljósmynd/?Jón Steinar Sæmundsson
„Báturinn hefur nú í upphafinu reynst vel í alla staði og reynslan er góð. Reyndar er eftir að fínstilla nokkur smáatriði og koma einstaka tækjum og búnaði fyrir á sínum rétta stað; nokkuð sem ég vil kalla að setja þurfi sálina í skipið, sem er alveg bráðnauðsynlegt,“ segir Gísli og heldur áfram:
„Aðbúnaður í bátnum er allur eins og best verður á kosið, svo sem á dekki, vinnslurými, í vél, vistarverum skipverja og borðsal. Allt íburðarlaust en flott. Svo erum við líka með allan nýjasta og besta skipstjórnarbúnaðinn sem býðst, en hvernig honum var komið fyrir í brúnni var nokkuð sem ég fékk að vera með í ráðum um við og hönnun smíði bátsins. Annað sáu sérfræðingarnir um. “
Alls eru fjórtán í áhöfn á Páli Jónssyni GK, en menn róa til skiptis svo í hópnum öllum eru alls 24 karlar. Allt dugnaðarforkar, rétt eins og þarf til sjós og á línunni – en sú sem skipverjarnir á Páli settu í sjó og drógu á Dritvíkurgrunni í vikunni var 54 kílómetrar og krókarnir um 40.000 talsins.
Páll Jónsson GK þegar hann kom til Grindavíkur í janúar. Ljósmynd/?Jón Steinar Sæmundsson
Gísli segir góða og skemmtilega tilfinningu fylgja því að vera skipstjóri á nýjum bát. Einn af hápunktum á ferlinum sem spannar 54 ár, þar af skipstjóri síðan 1973. Fyrst var Gísli á bátum frá Stokkseyri og byrjaði fimmtán ára. Var seinna austur á landi. Bjó þrjátíu ár í Þorlákshöfn og var á bátum sem gerðir voru þaðan út. Árið 1996 réði hann sig síðan til Vísis hf. í Grindavík og munstraðist svo þegar fram liðu stundir á bátinn Pál Jónsson GK – hinn fyrri.
„Við héldum út í fínu veðri og settum út fyrstu lögnina og þetta var 11. september 2001, dagur sem átti eftir að marka skil í sögunni,“ segir Gísli, en á sínum 19 árum á Páli Jónssyni fyrri fiskuðust alls 60 þúsund tonn, sem hlýtur að teljast ansi gott þegar allt er saman lagt eftir tvo áratugi.
„Ég var og er vissulega ekki einn í þessu harki og alltaf með góðan mannskap með mér. Við Ingibergur Magnússon, jafnaldri minn og æskufélagi frá Stokkseyri, erum búnir að vera saman til sjós nánast alla tíð og þá hefur Valgeir Sveinsson frá Eyrarbakka verið með mér síðan 1996. Á nýjum Páli Jónssyni og fimm síðustu ár á þeim fyrri hefur Benedikt Páll Jónsson verið stýrimaður og skipstjóri á móti mér. Á þessum bát ætlum við að hafa fyrirkomulagið þannig að ég tek tvo túra og hann aðra tvo. Það kemur ágætlega út. Orðinn sjötugur finnst mér allt í lagi að slá aðeins af og taka mér lengri frí. Yngri menn sem leggja sjómennskuna fyrir sig gera slíkt raunar líka og kjósa að eiga líf utan vinnunnar, sem ég skil vel,“ segir Gísli að síðustu.
Viðtalið við Gísla var fyrst birt í ViðskiptaMogganum 18. mars.
|
Ísland |
9.433 tunnur |
Grænland |
8.431 tunnur |
Noregur |
1.965 tunnur |
Nýfundnaland |
461 tunna |
Danmörk og Svíþjóð |
1.000 tunnur |
2919 Sirrý is 36 Mynd þorgeir Baldursson 12 mars 2020 |
2407 Hákon EA 148 mynd þorgeir Baldursson 21 mars 2020 Hákon EA kom til Akureyrar i fyrrinótt og mun vera að fara i slipp og stoppa næstu 3 vikur
|
Dögun á Sauðárkróki hyggur á breytingar.Dögun á Sauðárkróki hyggst ekki gera út skip til rækjuveiða á Íslandi á þessu ári og hefur sett Dag SK 17 á sölu. Áhöfninni, fimm manns, verður sagt upp en hluta hennar býðst mögulega að halda sínum plássum hjá nýjum eiganda gangi samningar um söluna eftir. Dögun hyggst auka framleiðslu á iðnaðarrækju í verksmiðjunni á Sauðárkróki og stefnt er að vinnslu á 10.000 tonnum á þessu ári. Dögun hefur starfað óslitið frá árinu 1983 og hefur sérhæft sig í veiðum og vinnslu á rækju. Rækjuverksmiðjan tók til starfa snemma árs 1984 og var þá að mestu unnin innfjarðarrækja úr Skagafirðinum. Verksmiðja félagsins hefur verið endurbætt og stækkuð reglulega og er nú ein fullkomnasta rækjuverksmiðja á Íslandi. Óskar Garðarsson, framkvæmdastjóri Dögunar, segir ástæður þess að ekki verði gert út á rækjuveiðar þær að veiðarnar standi ekki undir sér. Þar er ekki um lágt verð að sakast heldur ónóga veiði og kostnaðarsamt úthald. Of hár kostnaður „Rekstrarskilyrði fyrir rækjuútgerð hafa verið erfið í nokkuð mörg ár eða 10-15 ár. Aðallega snýst það um litla veiði sem er undir því sem þarf til að útgerð borgi sig. Kostnaðurinn sem hlutfall af tekjum er of hár þegar aflinn er ekki meiri en raun ber vitni,“ segir Óskar. Borist hefur tilboð í Dag SK frá Eistlandi þar sem það yrði gert út á rækju undir eistnesku flaggi. Samningurinn er þó ekki frágenginn. Dagur var keyptur 2016 frá Írlandi en skipið var smíðað á Spáni árið 1997. Opnað á Flæmska hattinum Langstærstur hluti hráefnisins sem unninn er í verksmiðju Dögunar kemur annars staðar frá, þ.e.a.s. Barentshafi, Kanada og á þessu ári verður opnað fyrir rækjuveiðar að nýju á Flæmska hattinum. Stefnt er að vinnslu á um 10.000 tonnum á þessu ári í rækjuverksmiðju Dögunar. Undanfarin ár hafa verið framleiddar afurðir úr 6.000 til 7.500 tonnum af hráefni. Síðustu ár hefur hlutfall innlendrar rækju verið innan við 10% af hráefnisöflun Dögunar. Verksmiðjan var mikið endurnýjuð á síðasta ári. Bætt var við tækjabúnaði, annað endurnýjað og sjálfvirkni aukin. Rúmlega 25 manns vinna við rækjuvinnsluna og sú tala mun lítið breytast þrátt fyrir aukna framleiðslu framundan með aukinni sjálfvirkni. Margar útgerðir hafa hætt rækjuveiðum á síðustu árum. Nú er til að mynda ekkert skip á rækjuveiðum en búasta má við einhver haldi til veiða í vor. Það eru þá nánast eingöngu skip sem eru í blönduðum veiðum, það er að segja rækju og bolfiski. Dögun hefur ekki haft svigrúm til þess vegna kvótastöðu sinnar í öðrum tegundum. Það eru ekki nema einn eða tveir sem eru eingöngu í rækju á sumrin. |
||
|
Hrafn Sveibjarnarsson GK 255 mynd Óskar Pétur Friðriksson
Staðfest hefur verið að veikindin sem komu upp hjá áhöfn togarans Hrafns Sveinbjarnarsonar frá Grindavík eru ekki af völdum COVID-19 veirunnar. |
Hrygningarloðna í Húnaflóa styður vísbendingar um aukna hrygningu loðnu undan Norðurlandi. Þetta segir leiðangursstjóri í rannsóknarleiðangri sem nú stendur yfir. Hann segir í samtali við ruv.is enga vísbendingu um vestangöngu loðnunnar. Það er tæp vika síðan haldið var í leiðangur á uppsjávarskipinu Kap VE til að rannsaka loðnu við landið. Leiðangurinn hófst fyrir sunnan land og þaðan var haldið norður með Vesturlandi og austur að Eyjafirði. Þar var gert hlé á rannsóknum vegna veðurs. Vilja fylgjast með framvindu loðnugöngunnar Birki Bárðarson leiðangursstjóri, segir tilganginn með þessum túr að fylgja eftir stofnmati loðnu fyrr í vetur. „Við viljum fygjast með framvindu göngunnar og hvenig það gerir sig og hvort það sé eitthvað nýtt að gerast þar. Hvort að hugsanlega séu einhver merki um vestangöngu eða einhverja óvænta atburði.“ Þá sé verið að skoða ástand loðnunnar frá ýmsum hliðum, hrygningarsvæði og fæðuöflun. Áhugavert að sjá hrygningaloðnu í Húnaflóa Birkir segir þá ekki hafa séð mikið af loðnu, en þó nokkuð. Hrygningaloðna hafi verið undan Suðurlandi og út af Reykjanesi, en lítið hafi reynst á bak við fréttir af loðnu út af Faxaflóa. Þá sáu þeir nokkuð af hrygningaloðnu inni á Húnaflóa sem hann segir áhugavert. „Það má svosem búast við því og eins og við höfum talað um, virðist vera aukin hrygning undanfarið fyrir norðan land. Og þetta er til merkis um það.“ Engin ákveðin merki um vestangöngu „En það er engin vestanganga á leiðinni og þú ert ekkert að sjá meira en menn áttu von á?“ |
||
Kap Ve 4 á Akureyri i vikunni Mynd þorgeir Baldursson
|
Nú fyrir Skömmu var unnið að Björgun Blátinds VE 21 i vestmannaeyjarhöfn og var okkar maður
óskar Pétur Friðriksson á vaktinni sem endranær og fangaði herlegheitin á flögu myndavélarinnar
og kann ég honum bestu þakkir fyrir sendinguna
Blátindur og Lóðsinn mynd Óskar Pétur Friðriksson Þórólfur Vilhjálmsson, húsa- og skipasmíðameistari í Vestmannaeyjum, var einn þeirra sem kom að endursmíði Blátinds árið 2000. Hann fylgist með af bryggjunni þegar bátnum var lyft af hafsbotni.
„Ég hef nú bara séð hann úr fjarlægð á seinni árum. Við tókum hann gríðarlega mikið í gegn á sínum tíma en síðan dagaði þetta mál einhvers staðar uppi. Síðan hefur ekki gengið sem skyldi. Eins og ástandið er núna á bátnum er það mikið verkefni að gera eitthvað vitrænt í málinu, að því er mér finnst. Ég hef svo sem ekki skoðað þetta mikið heldur bara fylgst með úr fjarlægð hvernig þetta hefur því miður gengið til hins verra. Þetta er sannarlega merkilegur bátur en hér eins og víðar hefur vantað hvata til að halda í þessi atvinnumenningarverðmæti sem víða eru. Oft hefur þetta byggst á eldhugum og þar má sem dæmi benda á slíka menn á Siglufirði sem hafa dregið til sín fólk sem hefur áhuga á varðveislu slíkra minja. En víða eru skip að grotna niður hér og þar á landinu,“ segir Þórólfur.
Hann kveðst telja að mikið þurfi til þess að koma Blátindi í viðundandi horf. Málið snúist hugsanlega um það að lagfæra bátinn þannig að hann verði sýningarhæfur eða færa hann í það horf að hægt verði að nota hann til dæmis í ferðaþjónustu að sumarlagi.
Hættulegt ástand bátsins „En hvað sem reynt verður að gera þá verður það mjög kostnaðarsamt eins og málið hefur þróast,“ segir Þórólfur. Hann segir Vestmannaeyjabæ standa vel en það skyggi á að annað árið í röð bregðist loðnuvertíðin og ofan í þetta bætist kórónuveiran. Loðnubrestur sé gríðarlegt högg fyrir sjávarútvegsbyggðirnar. Hann eigi því síður von á því að björgun atvinnumenningarlegra minja verði í forgangi á dálítið fordæmalausum tímum.
Fram kom á fundi hafnar- og framkvæmdaráðsins að stefnt sé að viðhaldi á lyftupalli skipalyftunnar þann 22. mars og fyrir þann tíma yrði að losa skipalyftupallinn. Þeir möguleikar séu í stöðunni að negla vatnsheldan krossvið yfir göt á síðu Blátinds og setja bátinn á flot og geyma hann í smábátahöfninni þar til fyrir liggur hvað á að gera við hann. Annar möguleiki sé að flytja bátinn á svæðið norðan við lyftuhúsið. Ekki sé forsvaranlegt að geyma bátinn í þessu ástandi á hafnarsvæðinu vegna hættulegs ástands hans auk þess sem stöðugt verði að dæla úr honum sjó. Ekki sé hægt að fara með bátinn aftur á Skanssvæðið í því ástandi sem hann er.
|
Hrafn Sveibjarnasson GK 255 Mynd óskar Pétur Friðriksson 20 mars 2020 Mikill viðbúnaður var hjá Lögreglu og sóttvararteimi Landlæknis þegar togarinn Hrafn Hrafn Sveinbjarnarsson Gk i eigu Þorbjarnar i Grindavik kom inn til eyja um kl 02 i nótt vegna gruns um Korona smit um borð og voru alls 4 skipverjar settir i einangrun |
2891 Kaldbalur Ea 1 Llandar i Hafnarfirði mynd Þorgeir Baldursson mars 2020 |
Eldra efni
Um mig
Nafn:
Þorgeir BaldurssonFarsími:
8620479Tölvupóstfang:
thorgeirbald62@gmail.comHeimilisfang:
Reynihlið 15 D 604 HörgárbyggðStaðsetning:
HörgárbyggðUm:
Fréttaritari Morgunblaðsins til sjávar og sveita og öll Almenn Ljósmyndun sem að tengist Sjávarútvegi© 2024 123.is | Nýskrá 123.is síðu | Stjórnkerfi 123.is