6443 Steinunn Ár 34 mynd þorgeir Baldursson 2020

      Gisli Unnsteinsson um borð i Steinunni Ár 34 mynd þorgeir Baldursson 2020

Heimild Fiskifrettir

Myndir Þorgeir Baldursson 

Gísli Unnsteinsson hefur undanfarin fimm ár verið skipstjóri í Noregi og segir að þar noti flestir sem eru á handfærum svokallaðar öngulvindur, sem draga inn slóðana.

„Ég kalla þetta bara öngulvindur, sem er bein þýðing úr norsku,“ segir Gísli Unnsteinsson um nýstárlegan búnað sem hann hefur útvegað sér frá Noregi.

„Þetta er til þess að draga inn slóðana þannig að menn þurfi ekki að vera að toga í þetta sjálfir með höndunum.“

Gísli gerir út á strandveiðar bátinn Steinunni ÁR 34 frá Þorlákshöfn og varð aflahæstur strandveiðimanna bæði í júní og júlí.

Hann segir að vel hafi gengið á strandveiðum í sumar. Þetta hafi verið mjög gott hingað til, en hann efast þó um að hægt verði að veiða mikil lengur en fram í miðjan ágúst.

„Ég hugsa að það vanti aðeins upp á. Það hefði þurft að vera meira í pottinum, mér sýnist þetta vera ábyggilega búið um miðjan ágúst. Er voðalega hræddur um það.“

Hann segist ekki vita til þess að menn hér á landi hafi verið að nota vindubúnaðinn norska, fyrir utan einn annan sem hann veit um.

„En í Noregi nota þetta flestir sem eru á handfærum.“

Léttir vinnuna

Sjálfur kynntist hann þessum vindum í Noregi en þar var hann skipstjóri á snjókrabbaskipi síðustu fimm árin.

Hann segist þó ekki viss um þessi búnaður hafi gert útslagið um að hann varð aflahæstur strandróðramanna.

„Þetta eykur lítillega afköstin, en kannski ekki mikið, og erfitt svo sem að mæla það. En það sem þetta gerir fyrst og fremst er að þetta léttir vinnuna svo mikið. Ég sjálfur hef til dæmis átt í axlavandræðum og veseni í handleggjum og svoleiðis, en það hvarf allt þegar ég byrjaði að nota þetta.“

Hann segist viss um að margir strandveiðimenn tækju þessu fagnandi.

„Þetta er örugglega gott fyrir marga, því það er nú hár meðalaldurinn í þessum strandveiðum. Þetta getur verið slítandi vinna þegar er mikil veiði. Það léttir mjög mikið að þurfa ekki að vera að toga fiskinn allan upp, því vindan dregur slóðana upp. Maður þarf bara að gogga fiskinn, hjálpa honum undir.“

Tvær vindur á bátnum

Gísli er með tvær vindur á bátnum sínum, og það dugar fyrir fjórar handfærarúllur.

Ég er með tvær vindur, tvær duga fyrir fjórar handfærarúllur,

„Hver svona vinda getur dregið slóða fyrir tvær rúllur, þannig að tvær er það sem strandveiðibátur þarf.“

Gísli hefur stundað strandveiðar allt frá upphafi.

„Það er samt fyrst núna sem ég hef verið í þessu á fullu. Þetta hefur yfirleitt verið hobbí hjá mér fram að þessu en svo fékk ég mér betri bát síðastliðið haust og er kominn alveg í þetta núna á fullt.“

Báturinn er skráður á Þorlákshöfn og þaðan gerir Gísli út en nú síðustu vikurnar hefur hann róið frá Hornafirði.

„Ég byrja í Þorlákshöfn, færi mig svo yfir í Vestmannaeyjar og síðan til Hornafjarðar þegar líður á sumarið. Það dregur svo úr veiðinni í Þorlákshöfn þegar kemur fram í júlí en þá aftur á móti er besti tíminn hérna.“

FISKIFRÉTTIR

Mokfiskirí við hlið rússneska flotans

Gudjon Gudmundsson

 - gugu@fiskifrettir.is

30. júlí 2020 kl. 16:00

                                             2265 Arnar HU. Mynd/Þorgeir Baldursson.2019

Arnar HU með næsthæstu aflaverðmæti í sögu skipsins úr Barentshafi

Arnar HU gerði sinn næstbesta túr í sögu skipsins í Barentshafinu í 39 daga túr sem lauk í síðustu viku. Aflinn var 1.250 tonn upp úr sjó og aflaverðmætið var 450 milljónir króna. Íslensku skipin fimm sem fóru í Barentshafið á þessu ári hafa þá öll lokið veiðum þar.

Hásetahluturinn í Barentshafstúrnum er um fjórar milljónir króna og það liggur mikil vinna á bak við kaupið. Met Arnars HU í aflaverðmætum er 456 milljónir kr.  sem náðist við Noreg árið 2015. Uppistaðan í því sem landað var á Sauðárkróki 20. júlí síðastliðinn voru þorskflök.

Guðmundur Henry Stefánsson var skipstjóri í Barentshafinu og segir túrinn hafa verið sérstakan fyrir margra hluta sakir, ekki síst vegna umfangsmikilla heræfinga rússneska flotans rétt við skipsíðu.

Lagt var í hann 10. júní síðastliðinn og fjögurra sólarhringa stím er að eftirlitspunkti í Kirkenes í Norður-Noregi þar sem eftirlitsmaður var tekinn um borð.

Mesta veiði sem við höfum lent í

„Þetta gekk alveg ljómandi vel. Við höfum farið annað slagið í Barentshafið en þetta er með því betra. Við vorum þarna á miðlínunni milli Noregs og Rússlands og fórum líka aðeins austur eftir. Þetta er mesta veiðin á þessum slóðum sem við höfum lent í,“ segir Guðmundur Henry.

Hann segir að veiðarnar hafi gengið glimrandi vel allt fram að því að þeir lentu inni í miðri heræfingu rússneska flotans sem stóð yfir frá 7. til 11. júlí. Þeir sáu aðeins hluta af öllum flotanum en þarna var meðal annars orrustubeitiskipið Pétur Mikli og flugmóðurskipið Admiral Kuznetsov.

„Við vorum að toga þarna innan um herskipin og það var dálítið sérstök upplifun. Þeir kölluðu í okkur og eftirlitsmaðurinn talaði við þá á rússnesku. Ég hef aldrei séð svona mikið af herskipum. Við sáum að minnsta fjögur eða fimm en þau voru fleiri. Við vorum næst þeim í 1,7 til 1,9 sjómílu fjarlægð í mokfiskeríi. Við vorum beðnir um að færa okkur eina nóttina og það var svo sem ekkert mál.“

Hergögn frá NATO í trollinu

Það var ekki bara þorskur sem kom upp með trollinu heldur líka skrápflúra og blágóma sem var heilfryst. Allt er hirt sem kemur upp úr hafinu, jafnt fiskur sem annað. Mikið kom upp af hernaðarbúnaði tengdum vörnum gegn kafbátum, þar á meðal búnaði sem er skotið út og er ætlað að trufla tundurskeyti. Búnaðurinn var það nýlegur, að sögn Guðmundar Henry, að hægt var að lesa merkingar sem sýndu að hann er frá framleiðanda sem framleiðir hernaðargögn fyrir Atlantshafsbandalagið. Vigri RE fékk sömuleiðis búnað af einhverju tagi upp úr trollinu sem líklega var sendir sem rússneski herinn sótti um borð.

Alls fékk Arnar HU um 1.250 tonn upp úr sjó, þar af 1.140 tonn af þorski. Arnar kom seinna á miðin en hin íslensku skipin og sótti fyrir flotann veiðileyfi fyrir leigukvótann til Noregs.

„Það er eftirsóknarverðara að fara á þessum árstíma í Barentshafið. Við höfum oftast farið á haustin og ekki alltaf riðið feitum hesti frá því.“

Hásetahluturinn eftir túrinn er um fjórar milljónir króna en Guðmundur Henry bendir á að baki þessu liggi mikil vinna, 12-14 tíma vinna alla daga vikunnar. Fjarvistirnar eru miklar og síma- og netsamband tregt. Fyrir hefur komið að hvorki er síma- né netsamband og heldur ekki sjónvarpsamband. Það séu mikil viðbrigði fyrir þá sem ganga að þessum hlutum sem vísum.

„Oft eru farnir svona túrar sem ekkert fæst og ekkert er fjallað um í fjölmiðlum. Menn eru kannski 30-40 daga síma- og netsambandslausir og fiska ekkert.“

Ronald Amundsen i Tromsö mynd Eirikur Sigurðsson 2020

frett af mbl.is

Lög­regl­an í Tromsø í Nor­egi hef­ur hafið rann­sókn á norsku farþega­skipa­út­gerðinni Hurtigru­ten og hver til­drög þess voru að á fjórða hundrað farþegum í tveim­ur viku­löng­um sigl­ing­um MS Roald Amundsen var ekki til­kynnt fyrr en und­ir kvöld á föstu­dag, að farþegi í fyrri sigl­ing­unni greind­ist með kór­ónu­veiru­smit á miðviku­dag­inn var.

Eru stjórn­end­ur Hurtigru­ten grunaðir um stór­fellt brot á norsk­um sótt­varna­lög­um með því að hafa fyrst sniðgengið til­mæli lækn­is í Vesterå­len, sem meðhöndl­ar farþeg­ann, og í kjöl­farið skýr fyr­ir­mæli Lýðheilsu­stofn­un­ar Nor­egs (FHI) um að hafa taf­ar­laust sam­band við alla farþega sigl­ing­anna tveggja og greina þeim frá því að þeir yrðu að fara í sótt­kví og gang­ast und­ir veiru­próf.

Frétt af mbl.is

Þögðu um smit við 209 farþega

Norska dag­blaðið VG greindi frá því í gær, að stjórn­end­ur Hurtigru­ten hefðu lagst ein­dregið gegn því að sveit­ar­fé­lag farþeg­ans, sem fyrst greind­ist með veiru­sýk­ingu, sendi út frétta­til­kynn­ingu um málið, þar sem þeir vildu ekki að sýk­ing­in um borð yrði gerð heyr­um kunn.

Hef­ur blaðið fengið að sjá tölvu­póst­sam­skipti, er að þessu lúta, og birti í gær eft­ir­far­andi klausu úr tölvu­pósti frá Mart­in Lar­sen Dra­ge­set, sótt­varna­lækni í Hadsel í Vesterå­len, til FHI: „Hurtigru­ten ósk­ar eft­ir því að málið kom­ist ekki í há­mæli. Þetta kom fram í sam­tali við upp­lýs­inga­full­trúa fyr­ir­tæk­is­ins. Þeir biðja um að fá að leysa málið sjálf­ir,“ rit­ar lækn­ir­inn í pósti sín­um.

Öllum sigl­ing­um af­lýst

Af farþega­hóp­un­um tveim­ur var sá síðari, 209 manns, um borð í Roald Amundsen þegar boðin bár­ust frá Line Vold, deild­ar­stjóra hjá FHI, en eng­inn þeirra fékk þó að vita neitt fyrr en í land var komið í Tromsø tveim­ur dög­um síðar. Hurtigru­ten hef­ur rifað segl­in í kjöl­far máls­ins og hætt öll­um farþega­sigl­ing­um, en eins og greint var frá á mbl.is um helg­ina kom upp úr kaf­inu að 34 úr áhöfn skips­ins reynd­ust smitaðir og hafa nú fimm farþegar að auki greinst með kór­ónu­veiru­smit svo alls hafa, að meðtöld­um þeim fyrsta sem greind­ist, 39 manns af skip­inu greinst með smit. Um helg­ina var talað um 36 úr áhöfn, en tveir, sem í fyrstu virt­ust smitaðir, reynd­ust það ekki og leiðrétti FHI töl­una í gær­kvöldi.

Upp­fært 4. ág­úst kl. 11:00: Í morg­un bár­ust hins veg­ar frétt­ir af tveim­ur nýj­um smit­um hjá farþegum svo heild­artal­an er 41 smit.

Frétt af mbl.is

Hurtigru­ten stöðvar starf­semi farþega­skipa

Farþegar sigl­ing­anna tveggja búa í 69 sveit­ar­fé­lög­um vítt og breitt um Nor­eg og keppt­ust heilsu­gæslu­stöðvar og starfs­fólk Hurtigru­ten við að ná sam­bandi við fólkið með tölvu­pósti, SMS-skeyt­um og hring­ing­um frá því síðdeg­is á föstu­dag og alla helg­ina. Þegar mest var sátu 60 í sótt­kví í Tromsø, en í gær hafði þeim fækkað í 40.

Vissi ekki neitt

„Ég varð hrein­lega fyr­ir áfalli,“ seg­ir Lise Horg­mo, 46 ára gam­all geðhjúkr­un­ar­fræðing­ur frá Þránd­heimi, í sam­tali við Morg­un­blaðið. Horg­mo var í sum­ar­fríi og með seinni sigl­ingu Roald Amundsen frá Tromsø til Sval­b­arða og til baka. Vissi hún ekk­ert af mál­inu fyrr en hún hafði tekið leigu­bíl, flogið til Þránd­heims, farið í búðina og svo heim.

Geðhjúkr­un­ar­fræðing­ur­inn Lise Horg­mo seg­ir sín­ar far­ir ekki slétt­ar eft­ir sigl­ing­una ör­laga­ríku með MS Roald Amundsen í síðustu viku. Hún sit­ur nú í sótt­kví síðustu daga sum­ar­frís­ins sem hún mun eiga sjö klukku­stund­ir eft­ir af þegar sótt­kví lýk­ur. Ljós­mynd/Ú?r einka­safni

Grein­ir hún frá því að hún hafi verið með þeim fyrstu frá borði þegar skipið kom til Tromsø, farið á hót­el skammt frá höfn­inni og pantað þangað leigu­bíl. „Svo fór ég bara upp á flug­völl þar sem ég átti pantað flug heim til Þránd­heims,“ seg­ist Horg­mo frá, en hún gekk þá með öllu grun­laus um smit sem stjórn­end­ur Hurtigru­ten höfðu vitað um í tvo sól­ar­hringa. Hún flaug heim grímu­klædd eins og regl­ur um inn­an­lands­flug í Nor­egi gera ráð fyr­ir, sett­ist upp í bif­reið sína, kom við í búðinni og fór svo á heim­ili sitt þar sem hún býr ein.

„Ég fékk tölvu­póst [frá Hurtigru­ten] klukk­an 18:27, en ég les aldrei póst­inn minn. Svo klukk­an hálf­níu fæ ég SMS-skila­boð um smitið,“ seg­ir Horg­mo og þá kom áfallið. „Þessi hátt­semi er með ólík­ind­um, ég var búin að taka leigu­bíl, fara í flug og kaupa í mat­inn og ég vissi ekki neitt,“ seg­ir hjúkr­un­ar­fræðing­ur­inn. Hún hafi svo fengið sím­tal frá Hurtigru­ten þar sem hún hafi verið beðin af­sök­un­ar á þess­ari hand­vömm.

Sjö tím­ar eft­ir af frí­inu

„Það breytti nú satt að segja ekki miklu,“ seg­ir Horg­mo sem gekkst und­ir veiru­próf seint á föstu­dags­kvöld og fékk sér til mik­ils létt­is að vita, um há­degi á laug­ar­dag, að prófið hefði reynst nei­kvætt. Það í sjálfu sér var þó skamm­góður verm­ir. Þar sem hún starfar í heil­brigðis­stétt þarf hún að gang­ast und­ir annað próf í dag og hvað sem öll­um niður­stöðum líður er hjúkr­un­ar­fræðingn­um nauðugur einn kost­ur að sitja í sótt­kví á heim­ili sínu það sem eft­ir lif­ir sum­ar­frís­ins.

„Það verða sjö klukku­tím­ar eft­ir af frí­inu mínu þegar sótt­kvínni lýk­ur,“ seg­ir Horg­mo og vott­ar fyr­ir hlátri þrátt fyr­ir um­gjörð máls­ins. „Ég ætlaði að nota vik­una núna til að aka niður eft­ir til Sogn­sæv­ar og Firðafylk­is [nú Vestland­et-fylki] og skoða mig um þar, ég bjó þar einu sinni,“ seg­ir Lise Horg­mo í Þránd­heimi sem fer beint úr sótt­kví í vinn­una í næstu viku.

Af vef Fiskifretta 

myndir Norska Strandgæslan

og Eirikur Sigurðsson skipst á Rewal Viking 

Gudjon Gudmundsson

 - gugu@fiskifrettir.is

Northguider á strandstað.

Skorinn niður í 50 hluta

Vinna er hafin við það undir stjórn norsku strandgæslunnar að fjarlægja rækjutogarann Northguider af strandstað í Hinlopsundinu við Svalbarða. Skipið strandaði þar í desember 2018. Skipsflak af þessari stærð hefur ekki áður verið fjarlægt af strandstað á svo norðlægum slóðum.

Gerðar voru tilraunir til þess að fjarlægja skipsflakið í fyrra en menn urðu frá að hverfa vegna erfiðra veðurskilyrða og mikils íss. Northguider var smíðaður árið 1988. Hann er 55 m langur og 13 m breiður og með heimahöfn í Bergen.

Timmiarimiut Gr-6-22 þetta er fyrra nafn togarans mynd þorgeir Baldursson

Stuttu eftir strandið í árslok 2018 var olía, veiðarfæri og raftæki fjarlægð úr skipinu. Það því ekki talið að mikil umhverfisógn stafi af því. En strandstaðurinn er á vernduðu svæði og fyrr eða síðar munu náttúruöflin sjá til þess að brjóta það niður.

Norska strandgæslan hefur gert þá kröfu til útgerðar skipsins að það kosti fjárútlát við það að að fjarlægja skipið og styðst þar við sérstök lög um umhverfisvernd við Svalbarða.

Í tengslum við hreinsunarstarfið hefur norska strandgæslan bannað siglingar á vissum svæðum Hinlopssundsins frá 22. júlí til 30. september.

Togarinn Strandaður á Svalbarða mynd Eirikur Sigurðsson

Togarinn verður skorinn niður í alls 50 hluta á staðnum sem hver vegur um fimm tonn. Brotajárninu verður lyft á pramma sem flytur það um borð í flutningaskip. Norska strandgæslan segir að með þessari aðferð sé framvinda verksins síður háð veðri og vindum. Einnig hafi það minni tilkostnað í för með ef hætta þarf aðgerðum tímabundið þegar ís- og veðurskilyrði breytast.

Polarsyssel ásamt pramma og Togaranum  mynd Eirikur Sigurðsson

Gard, vátryggingafélag útgerðar Northguide, borgar brúsann en það er björgunarfyrirtækið SMIT Salvage sem vinnur verkið. Norska strandgæslan leggur til rannsóknaskipið Lance til verkefnsins sem hófst í síðustu viku. Áætluð verklok eru um miðjan september.

togarinn  er búinn að liggja þarna siðan i desember 2018