Sandfell SU og Hafrafell su koma til hafnar á Stöðvarfirði mynd þorgeir Baldursson

Óhætt er að segja að vetr­ar­vertíðin hafi farið vel af stað en ís­lensku fiski­skip­in lönduðu tæp­lega 42 þúsund tonn­um af þorski í janú­ar og fe­brú­ar.

Stórþorsk­ur virðist vera á öll­um miðum og skipt­ir engu hvort um er að ræða aust­an- eða vest­an­lands.

Var greint frá því í byrj­un fe­brú­ar að áhöfn­in á línu­bátn­um Vig­ur SF, sem gerður er út frá Hörnafirði, hafi lík­lega sett met í afla úr einni lögn þegar náðust 48 tonn á 18 þúsund króka.

Vig­ur SF landaði um 307 tonn­um af þorski á fyrstu tveim­ur mánuðum árs­insSá króka­afla­marks­bát­ur sem landaði mest­um þorskafla á fyrstu tveim­ur mánuðum árs­ins

var Hafra­fell SU sem Loðnu­vinnsl­an á Fá­skrúðsfirði ger­ir út og var bát­ur­inn með 474 tonn af þorksi sam­kvæmt skrán­ingu Fiski­stofu.

Á eft­ir fylg­ir ann­ar bát­ur sömu út­gerðar, Sand­fell SU með 473 tonn.

Á eft­ir fylg­ir Stakk­ham­ar SH með 409 tonn, Tryggvi Eðvarðs SH nmep 397 tonn af þorski og svo Ein­ar Guðna­son ÍS með 393 tonn.

Wilson Skaw og Wilson Odra við bryggju i Krossanesi mynd þorgeir Baldursson 2023

Skip­stjóri norska flutn­inga­skips­ins Wil­sons Skaw neitaði áhöfn skips­ins um áfalla­hjálp eft­ir að skipið strandaði í Húna­flóa í apríl í fyrra.

Þetta er meðal þess sem kem­ur fram í skýrslu Rann­sókn­ar­nefnd­ar sam­göngu­slysa um strandið.

Wil­son Skaw strandaði við Enn­is­höfða á Húna­flóa 18. apríl á síðasta ári. Skipið var á leið frá Hvammstanga til Hólma­vík­ur.

Í sam­ræmi við valda­skipt­ingu

Í skýrslu Rann­sókn­ar­nefnd­ar sam­göngu­slysa kem­ur fram að áhöfn­in hafi óskað eft­ir áfalla­hjálp eft­ir að náðist að losa skipið.

Skip­stjóri skips­ins hafi neitað bón áhafn­ar­inn­ar.

Þetta hafi verið í sam­ræmi við valda­skipt­ingu inn­an áhafn­ar­inn­ar. Í viðtöl­um við skip­verj­ana hafi komið fram að áhöfn­in myndi ekki leggja í efa ákv­arðanir skip­stjór­ans. 

Skip­stjór­inn treysti ekki heima­mönn­um

Skip­stjór­inn hafði 28 ára starfs­reynslu en stýri­maður hafði verið stýri­maður í tvö ár.

Tveim­ur dög­um áður en skipið sigldi í strand lagði stýri­maður­inn til sigl­ing­ar­leið sem lá norðar en sú sem skipið fór á end­an­um.

Skip­stjór­inn tók ákvörðun um að sigla þá leið sem varð fyr­ir val­inu þrátt fyr­ir upp­ástungu stýri­manns. Þess­ari ákvörðun skip­stjóra var ekki mót­mælt af áhöfn­inni. 

Tekið er fram í skýrsl­unni að skip­stjór­inn hafi ekki treyst upp­lýs­ing­um heima­manna um sigl­inga­leiðina, held­ur að vildi hann styðjast við ra­f­ræn kort sem hann hafði í hönd­un­um.

Stórgóður vinur minn og félagi i hollvinum Húna 11 EA 740 Gunnar Gislasson á Þennan bát

sem að ber nafnið Sunna hann hélt til veiða i morgun til að ná sér i soðið ekki veit ég um aflabrögð 

en eitthvað nudd hefur verið i firðinum siðustu daga 0g margir trillukarlar á sjó i dag 

6761 Sunna EA mynd þorgeir Baldursson 6 mars 2024                                             6761 Sunna EA mynd þorgeir Baldursson 6 mars 2024                                            6761 Sunna EA mynd þorgeir Baldursson 6 mars 2024                                                    6761 Sunna EA mynd þorgeir Baldursson 6 mars 2024

Guðmundur Arnar EA kemur inn til löndunar á sunnudag. FF MYNDIR/ÞORGEIR Baldursson 

Deila

Grásleppu var landað í fyrsta sinn á Dalvík á sunnudag en breytingarnar hafa verið gerðar á veiðitímabilinu sem nú mátti hefjast 1. mars. Arnþór Hermannsson, skipstjóri á Guðmundi Arnari EA, segir að veiðin fari fremur hægt af stað en þeir lönduðu alls 1,6 tonnum af grásleppu hjá Fiskmarkaði Norðurlands á sunnudag.

Samkvæmt Fiskistofu er fjöldi virkra réttinda til grásleppuveiða nú 303 talsins og fjöldi rétthafa er 268. Fæstir munu byrjaðir á grásleppu en einhverjir eru farnir af stað á Eyjafjarðarsvæðinu. Guðmundur Arnar EA er rúmlega 11 metra langur trefjaplastbátur sem var smíðaður 2002. Í áhöfn eru tveir til þrír menn, Arnþór og bróðir hans Heimir, og frændi þeirra, Hermann Guðmundsson, grípur í þetta af og til.

Spurning um hrognafyllingu

„Það var nú ekki mikið að hafa og frekar rólegt yfir þessu. Það var fínasta veður til sjós en kalt að vísu. Við leggjum hérna úti af Gjögurtá og langleiðina austur undir Flatey. Við höfum aldrei byrjað svona snemma. Þetta hefur alltaf byrjað hjá okkur í kringum 20. mars. Núna lögðum við 70 net 1. mars og við þekkjum svo sem ekkert þennan tíma eða hvernig veiðin getur verið. Ég hélt jafnvel að afraksturinn yrði verri en þetta því við rennum alveg blint í sjóinn. Við höfum verið að draga þorskanet dálítið áður á svipuðum slóðum eða aðeins dýpra og aldrei orðið varir við grásleppu,“ segir Arnþór.

Aðrir sem hafa fengið grásleppu sem meðafla að undanförnu hafa talað um að hrognafyllingin sé ekki orðin mikil í grásleppunni á þessum árstíma. Arnþóri finnst þetta kannski í fyrsta lagi að hefja veiðarnar með tilliti til hrognafyllingar. Þegar dregið var á sunnudag voru nokkrar grásleppur í aflanum sem voru hrognalausar með öllu.

Farið að óskum LS

Landssamband smábátasjómanna óskaði eftir því við Matvælaráðuneytið 22. febrúar síðastliðinn að upphafsdagur grásleppuvertíðar 2024 yrði 1. mars.

„Meginástæða beiðninnar er að á undanförnum árum hefur markaður fyrir fersk grásleppuhrogn í Danmörku farið vaxandi. Samfara hefur útflutningur héðan aukist jafnt og þétt og skilað góðu verði til sjómanna og útflytjenda. Markaðurinn er þó enn takmarkaður við tímann frá áramótum fram að páskum. Þar sem páskar eru mjög snemma í ár, páskadagur 31. mars, er hætt við að íslenskir sjómenn geti ekki nýtt sér eða annað markað fyrir fersk grásleppuhrogn hefjist vertíðin 20. mars. Auk hrogna frá Íslandi selja danskir og sænskir sjómenn hrogn sín inn á þennan markað,“ segir í bréfinu til Matvælaráðuneytisins.

„Það er mál manna að markaðurinn kalli á hrognin núna en samt hefur verðið farið lækkandi á mörkuðum. Það var ekkert spes á sunnudaginn miðað við hvað það hafði verið, eða yfir 1.000 kr. kílóið. Þetta fór alveg upp í 1.500 kr. í fyrra. Vertíðinni er flýtt núna út af eftirspurn eftir hrognum í Danmörku en á móti eru þeir sem byrja strax að fórna veiðidögum því hver löndunardagur telst til veiðidags. Hérna í Eyjafirði eru í mesta lagi þrír byrjaðir á grásleppu og einhverjir á Ólafsfirði. Til nýta dagana sem best ætlum við að láta netin liggja í tvær nætur eins og má núna,“ sagði Arnþór þegar rætt var við hann í byrjun vikunnar.

Andstæð sjónarmið gagnvart kvótasetningu

Arnþóri líst ágætlega á áform um kvótasetningu á grásleppu. Með því geti menn stýrt veiðunum mikið betur og hagað þeim eftir aðstæðum hverju sinni. Þá gætu menn til dæmis tekið upp grásleppunetin ef lítið er af grásleppu og farið í þorsk í staðinn ef hann er að gefa sig. Svo virðist þó sem menn skiptist í tvær fylkingar hvað þetta varðar og hefur Landssamband smábátaeigenda meðal annars ályktað um málið og sagt að það muni leiða til samþjöppunar heimilda og ekki hafi verið kannað til hlítar hvaða áhrif það geti haft á byggðarlögin að útgerð hefðbundinna grásleppubáta myndi fjara út á næstu árum.

„Ég held að það vilji flestir kvótasetja grásleppuna hér á þessu svæði, mér heyrist það,“ segir Arnþór.

Guðmundur Arnar EA kemur inn til löndunar á sunnudag. FF MYNDIR/ÞORGEIR

Deila

Grásleppu var landað í fyrsta sinn á Dalvík á sunnudag en breytingarnar hafa verið gerðar á veiðitímabilinu sem nú mátti hefjast 1. mars. Arnþór Hermannsson, skipstjóri á Guðmundi Arnari EA, segir að veiðin fari fremur hægt af stað en þeir lönduðu alls 1,6 tonnum af grásleppu hjá Fiskmarkaði Norðurlands á sunnudag.

Samkvæmt Fiskistofu er fjöldi virkra réttinda til grásleppuveiða nú 303 talsins og fjöldi rétthafa er 268. Fæstir munu byrjaðir á grásleppu en einhverjir eru farnir af stað á Eyjafjarðarsvæðinu. Guðmundur Arnar EA er rúmlega 11 metra langur trefjaplastbátur sem var smíðaður 2002. Í áhöfn eru tveir til þrír menn, Arnþór og bróðir hans Heimir, og frændi þeirra, Hermann Guðmundsson, grípur í þetta af og til.

Spurning um hrognafyllingu

„Það var nú ekki mikið að hafa og frekar rólegt yfir þessu. Það var fínasta veður til sjós en kalt að vísu. Við leggjum hérna úti af Gjögurtá og langleiðina austur undir Flatey. Við höfum aldrei byrjað svona snemma. Þetta hefur alltaf byrjað hjá okkur í kringum 20. mars. Núna lögðum við 70 net 1. mars og við þekkjum svo sem ekkert þennan tíma eða hvernig veiðin getur verið. Ég hélt jafnvel að afraksturinn yrði verri en þetta því við rennum alveg blint í sjóinn. Við höfum verið að draga þorskanet dálítið áður á svipuðum slóðum eða aðeins dýpra og aldrei orðið varir við grásleppu,“ segir Arnþór.

Aðrir sem hafa fengið grásleppu sem meðafla að undanförnu hafa talað um að hrognafyllingin sé ekki orðin mikil í grásleppunni á þessum árstíma. Arnþóri finnst þetta kannski í fyrsta lagi að hefja veiðarnar með tilliti til hrognafyllingar. Þegar dregið var á sunnudag voru nokkrar grásleppur í aflanum sem voru hrognalausar með öllu.

Farið að óskum LS

Landssamband smábátasjómanna óskaði eftir því við Matvælaráðuneytið 22. febrúar síðastliðinn að upphafsdagur grásleppuvertíðar 2024 yrði 1. mars.

„Meginástæða beiðninnar er að á undanförnum árum hefur markaður fyrir fersk grásleppuhrogn í Danmörku farið vaxandi. Samfara hefur útflutningur héðan aukist jafnt og þétt og skilað góðu verði til sjómanna og útflytjenda. Markaðurinn er þó enn takmarkaður við tímann frá áramótum fram að páskum. Þar sem páskar eru mjög snemma í ár, páskadagur 31. mars, er hætt við að íslenskir sjómenn geti ekki nýtt sér eða annað markað fyrir fersk grásleppuhrogn hefjist vertíðin 20. mars. Auk hrogna frá Íslandi selja danskir og sænskir sjómenn hrogn sín inn á þennan markað,“ segir í bréfinu til Matvælaráðuneytisins.

„Það er mál manna að markaðurinn kalli á hrognin núna en samt hefur verðið farið lækkandi á mörkuðum. Það var ekkert spes á sunnudaginn miðað við hvað það hafði verið, eða yfir 1.000 kr. kílóið. Þetta fór alveg upp í 1.500 kr. í fyrra. Vertíðinni er flýtt núna út af eftirspurn eftir hrognum í Danmörku en á móti eru þeir sem byrja strax að fórna veiðidögum því hver löndunardagur telst til veiðidags. Hérna í Eyjafirði eru í mesta lagi þrír byrjaðir á grásleppu og einhverjir á Ólafsfirði. Til nýta dagana sem best ætlum við að láta netin liggja í tvær nætur eins og má núna,“ sagði Arnþór þegar rætt var við hann í byrjun vikunnar.

Andstæð sjónarmið gagnvart kvótasetningu

Arnþóri líst ágætlega á áform um kvótasetningu á grásleppu. Með því geti menn stýrt veiðunum mikið betur og hagað þeim eftir aðstæðum hverju sinni. Þá gætu menn til dæmis tekið upp grásleppunetin ef lítið er af grásleppu og farið í þorsk í staðinn ef hann er að gefa sig. Svo virðist þó sem menn skiptist í tvær fylkingar hvað þetta varðar og hefur Landssamband smábátaeigenda meðal annars ályktað um málið og sagt að það muni leiða til samþjöppunar heimilda og ekki hafi verið kannað til hlítar hvaða áhrif það geti haft á byggðarlögin að útgerð hefðbundinna grásleppubáta myndi fjara út á næstu árum.

„Ég held að það vilji flestir kvótasetja grásleppuna hér á þessu svæði, mér heyrist það,“ segir Arnþór.